Drozdek, Adam2022-09-212022-09-212020Colloquia Theologica Ottoniana, 2020, T. 36, s. 87-108.1731-0555http://theo-logos.pl/xmlui/handle/123456789/914Tekst artykułu w języku angielskim.Peter Ahlwardt, an eighteenth-century professor at the University in Greifswald, is primarily remembered as the author of the Bronto-theology, in which he presented his thunder-theology – an idea which belongs to a very strong physico-theology movement at that time. This article situates this very small portion of physico-theology in the context of Ahlwardt’s philosophy and theology. In his epistemology, Ahlwardt stressed the need for reason in understanding and appreciating revelation. Conversely, he also required that reason should be illuminated by the Holy Spirit, thereby stating that the revelation is the final authority. Ahlwardt rejected the idea of an inborn concept of God – thus, the only way open to the knowledge of God is a posteriori from God’s creation. Ahlwardt proved the existence of God from self-awareness. Creation exists to show God’s infinite perfections, and humans, as rational creatures, should investigate nature to see these perfections and learn about the will of God. Like other physico-theologians, Ahlwardt used his investigation of thunder and lightning to show that they are manifestations of God’s attributes. Relying on the perfection and the unity of God’s attributes, Ahlwardt argued that these investigated atmospheric phenomena are as much the manifestations of God’s wrath as of His love; they make people see the greatness of God’s splendour and make them think about God’s perfections.Peter Ahlwardt, osiemnastowieczny profesor Uniwersytetu w Greifswaldzie, znany jest przede wszystkim jako autor książki Bronto-teologia, w której przedstawił swoją teologię piorunów, należącą do bardzo silnego w jego czasach ruchu fizyko-teologii. Niniejszy artykuł sytuuje tę bardzo wąską część fizyko-teologii w kontekście filozofii i teologii Ahlwardta. W swojej epistemologii Ahlwardt podkreślił potrzebę rozumowania w zrozumieniu i docenieniu objawienia, z drugiej strony wymagał również, aby rozum był oświetlany przez Ducha Świętego, stwierdzając tym samym, że objawienie jest ostatecznym autorytetem. Ahlwardt odrzucił ideę wrodzonej koncepcji Boga, dlatego jedyną drogą otwartą na poznanie Boga jest metoda a posteriori stosowana do boskiego stworzenia. Ahlwardt oparł swój dowód na istnienie Boga na samoświadomości. Stworzenie istnieje, aby pokazać nieskończone doskonałości Boga, a ludzie jako racjonalne istoty powinni badać przyrodę, aby ujrzeć te doskonałości i poznać Boską wolę. Podobnie jak inni fizyko-teolodzy Ahlwardt chciał poprzez swoje badania piorunów i błyskawic wykazać, że są one manifestacjami boskich atrybutów. Powołując się na doskonałość i jedność atrybutów Boga, Ahlwardt argumentował, że te zjawiska atmosferyczne są w równym stopniu przejawami Bożego gniewu, jak i Jego miłości, oraz sprawiają, że ludzie dostrzegają wielkość Bożej chwały i zmuszają ich do myślenia o doskonałości Boga.enAttribution-ShareAlike 3.0 Polandhttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/Peter Ahlwardtfizyko-teologiagrzmotbłyskawicaatrybuty Bogaphysico-theologythunderlightningGod’s attributesteologiaBógfilozofiatheologyGodphilosophyArticle