Stankiewicz, Antoni2023-05-292023-05-291994Analecta Cracoviensia, 1994, T. 26, s. 617-638.0209-0864http://theo-logos.pl/xmlui/handle/123456789/7704Artykuł w języku włoskim.Pierwsza część rozważań dotyczy autonomii kwalifikacyjnej legalnej i nieskuteczności prawnej błędu w prawie w kodeksie Piusa i Benedykta. Według teorii ludzkiego poznania możliwość błędu jest składową ludzkich uwarunkowań. Istnieje więc konieczność ochrony zarówno samego błądzącego, jak i innych podmiotów przed skutkami prawnymi aktów dokonanych w błędzie. Ogólny podział błędu jest następujący: błąd przeszkody (l’erro re ostativo), powodujący nieważność aktu woli i błąd motywu (l’erro re vizio) dający możliwość unieważnienia aktu woli. Na temat błędu w akcie zawarcia małżeństwa wypowiadały się kanony 1082 i 1084 kodeksu z 1917 roku, nie uwzględniając wyraźnie przytoczonego rozróżnienia. Dyskusje prawników w okresie obowiązywalności wspomnianego kodeksu, w których kard. Gasparri odegrał znaczącą rolę, doprowadziły do wypracowania pojęcia błędu w prawie. Jednak skutki prawne nie były przypisywane błędowi, lecz warunkowi przeciwnemu małżeństwu, albo pozytywnemu aktowi woli wykluczającemu jedną z istotnych przymiotów małżeństwa. Druga część artykułu dotyczy autonomii i skutków błędu determinującego wolę według kan. 1099 nowego kodeksu. Jest dyskutowane pytanie, czy wspomniany kanon upoważnia do przyjęcia błędu determinującego wolę jako sytuacji posiadającej własną skuteczność prawną. Opisane w kan. 1101 okoliczności każą jednak podkreślić nieskuteczność prawną właściwą błędowi determinującemu wolę. Należy jednak zauważyć, że błąd determinujący wolę ma swą doniosłość i autonomię. Klauzula „dummodo non determinet voluntatem” z kan. 1099 może więc być interpretowana jako potwierdzenie autonomii prawnej omawianego błędu. Wreszcie trzeba stwierdzić, że czynnik wolitywny odgrywa znaczącą rolę w błędzie determinującym wolę.itAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Polandhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/prawoprawo kanoniczneprawo kościelnebłąd w prawiebłądochronaskutki prawneakty dokonane w błędziebłąd przeszkodybłąd motywuKodeks Prawa Kanonicznegobłąd determinujący wolęlawcanon lawecclesiastical lawerror in lawerrorprotectionlegal consequencesacts done in errorerror of impedimenterror of motivedirittodiritto canonicodiritto ecclesiasticoerrore di dirittoerroretutelaconseguenze giuridicheatti compiuti per erroreerrore ostativoerrore vizioCodice di Diritto Canonicoerrore determinato di volontàArticle