Drożdż, Michał2024-07-302024-07-302006Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2006, T. 26, s. 7-19.83-60244-43-Xhttp://theo-logos.pl/xmlui/handle/123456789/18570Artykuł w języku niemieckim.Dorobek naukowy Carla Friedricha von Weizsäckera obejmuje bardzo szeroki wachlarz dziedzin i zagadnień, począwszy od badań nad podstawami współczesnej fizyki, filozoficznych analiz z pogranicza filozofii nauki, esejów fenomenologicznych, prac z zakresu historii filozofii, przenikniętych platońskim idealizmem, poprzez prace dotyczące problemów religii, teologii, aż do jego aktywnego udziału w polityce i zaangażowania w przezwyciężenie palących problemów współczesności, takich jak: pokój, etyka odpowiedzialności, wolność i odpowiedzialność badań naukowych. Podstawowym pojęciem, pojawiającym się w jego toku myślenia, jest pojęcie czasu. Odgrywa ono w jego analizach rzeczywistości zasadniczą rolę, szczególnie zaś wykorzystywane jest w próbie odnalezienia dróg do poznania i odtworzenia jedności przyrody, w próbie rozumienia Jedności fizyki” i jej rekonstrukcji w duchu neokantowskim oraz w próbie szukania i analiz warunków możliwości nauki. Weizsäcker traktuje pojęcia „faktyczność” i „możliwość”, w których się niejako manifestuje struktura czasu jako pojęcia fundamentalne, nieredukowalne aktualnie do żadnych innych pojęć. Wyjaśnienie, bliższa definicja i określenie tych pojęć dokonuje się w praktycznym kontekście i przy pomocy kryteriów pragmatycznych. Pojęcia czasu – według niego – nie można tylko ograniczać do obiektywnego świata doświadczeń fizyki, ale czas wchodzi także w subiektywny obszar ludzkiej zdolności poznawczej, wpływając na kształt ludzkich działań. Weizsäcker uznaje taką strukturę czasu, która normalnie jest ujmowana jako subiektywna świadomość czasu, als objektive Eigenschaft des physischen Naturgeschehens. W naszym artykule staramy się przedstawić szkicowo projekt antropologii opartej na jego koncepcji czasu. Nasze analizy mają na celu pokazać, jak Weizsäcker próbuje przenieść i zastosować rozumienie struktur czasowych i czasowej orientacji, ukierunkowania w czasie, które należą według niego do podstawowych warunków ludzkiego działania, do obszaru antropologii. Zasadniczą myślą, wokół której koncentruje się koncepcja historycznej antropologii Weizsäckera, jest wpływ rozumienia struktury czasu na życie i działania człowieka, na charakter jego naukowych poszukiwań i badań.deAttribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Polandhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/pl/antropologiaantropologia historycznahistoriaCarl Friedrich von Weizsäckerczaskoncepcja czasu Carla Friedricha von Weizsäckeraantropologia oparta na koncepcji czasu Carla Friedricha von Weizsäckerarozumienie struktur czasowychstruktury czasoweorientacja czasowaukierunkowanie w czasieantropologia historyczna Carla Friedricha von Weizsäckerawpływ rozumienia struktury czasu na życie człowiekawpływ rozumienia struktury czasu na działania człowiekaanthropologyhistorical anthropologyhistorytimeCarl Friedrich von Weizsäcker's conception of timeanthropology based on Carl Friedrich von Weizsäcker's conception of timeunderstanding temporal structurestemporal structurestemporal orientationCarl Friedrich von Weizsäcker's historical anthropologyimpact of understanding the structure of time on human lifeimpact of understanding the structure of time on human actionZeitAnthropologieGeschichtegeschichtliche Anthropologieorientation in timeArticle