Nowakowski, v2025-03-272025-03-272023Liturgia Sacra, 2023, R. 29, nr 1 (61), s. 121-137.1234-42142391-9353https://theo-logos.pl/handle/123456789/30005The article presents various applications of the chrism (the holy myron) in liturgy of the Orthodox Church. First a particular time of applicationan and meaning of the chrism (myron) in the Byzantine tradition is shown. Then the author discusses the process of evolution of the Byzantine baptismal anointments (prebaptismal and postbaptismal) in the context influenced by the syrian liturgical tradition. Particularly anointing with the chrism (myron) is indicated, that in Byzantine rite is considered as confirmation (miropomazanie). He speaks about anointing of various spots of the body and about the accompanying prayers as it is proved by the former practice of the Russian Church (17th). Finaly, at attempt at formulating liturgical theology of the human body has been made, as it appears in the liturgical practice.Artykuł ukazuje rodzaje różne zastosowań krzyżma (świętego myronu) w liturgii Kościoła prawosławnego. Przedstawione są najpierw szczególne miejsce i znaczenie krzyżma (myronu) w liturgii tradycji bizantyjskiej. Autor omawia następnie ewolucję bizantyjskich namaszczeń chrzcielnych (przedchrzcielne i pochrzcielne) w kontekście wpływów syryjskiej tradycji liturgicznej. Szczególną uwagę zwraca na namaszczenie krzyżmem (myronem), które w obrządku bizantyjskim pełni rolę sakramentu bierzmowania (miropomazanie). Ukazuje namaszczenia myronem na różnych częściach ciała i towarzyszące im modlitwy, na przykładzie dawnej praktyki Cerkwi rosyjskiej (XVII w.). Na koniec podjęta została próba sformułowania liturgicznej teologii ciała ludzkiego, wyłaniająca się z tej wschodniej praktyki wielu namaszczeń w obrzędach bierzmowania.plCC-BY-NC-SA - Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Na tych samych warunkachliturgiatradycja bizantyjskaDuch Świętykrzyżmomyronchrzestbierzmowaniemiropomazanienamaszczenia chrzcielnemodlitwaciałoteologialiturgyByzantine traditionHoly Spiritchrismbaptismconfirmationbapismal anointmentsprayerbodytheologysakramentynamaszczenieteologia ciałasacramentsanointingtheology of the bodyprawosławieEastern OrthodoxyArticle