Fiołek-Lubczyńska, Bogumiła2025-10-092025-10-092023Kultura-Media-Teologia, 2023, nr 53, s. 94-109.2081-8971https://theo-logos.pl/handle/123456789/37338Zawiera ilustracje.Analizowane w niniejszym artykule zagrożenia dotyczą dwóch sfer – militarnej i sfery globalnego zagrożenia głodem. Opowiedzenie historii filmowej o ludziach zagrożonych śmiercią jest jednocześnie próbą przyjrzenia się człowiekowi w sytuacji ostatecznej. Film – jako przekaz audiowizualny, posiada charakterystyczne dla siebie środki wyrazu, umożliwiające twórcy opowiadanie o świecie i człowieku. Filmowe środki wyrazowe i sposoby prowadzenia narracji można wykorzystać w filmie w taki sposób, by przekazywały wiadomości o świecie i człowieku w sposób komunikacyjnie skuteczny. W przypadku różnych tekstów kultury skuteczność komunikacyjna jest ściśle związana z konstruowaniem ich zgodnie z zasadami retoryki tekstu. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie sposobu prezentacji konkretnych zagrożeń życia i zdrowia człowieka w dwóch filmach dokumentalnych, a więc próbą odpowiedzenia na pytanie, czy w tekście audiowizualnym mamy do czynienia z retoryką zagrożenia. Analiza neoretoryczna dokumentów filmowych „Sól ziemi” i „Mała Zagłada” potwierdza, że dokumentach Wima Wendersa i Natalii Korynckiej-Gruz mamy do czynienia z perswazją współczującą, która, wraz z retoryką uczuć i emocji, może być uznana za ważny składnik retoryki zagrożenia.The threats analysed in this article concern two spheres – military and the sphere having the nature of a global threat of hunger. Telling a film story about people threatened with death is at the same time an attempt to view a human in the final situation. The film as an audiovisual message has its own characteristic means of expression, enabling the creator to talk about the world and man. Film means of expression and narrative methods can be used in a film in such a way that they convey messages about the world and man in a communicatively effective way. In the case of various cultural texts, the communicative effectiveness is closely related to constructing them in accordance with the principles of text rhetoric. The aim of this article is to examine the way of presenting specific threats to human life and health in two documentaries, and thus an attempt to answer the question whether we deal with the rhetoric of threat in an audiovisual text. The neo rhetorical analysis of documentary films “The Salt of the Earth” and “A Minor Genocide” confirms that in documentaries by Wim Wenders and Natalia Koryncka – Gruz we deal with the compassionate persuasion, which, together with the rhetoric of feelings and emotions can be considered as an important component of the rhetoric of threat.plCC-BY-ND - Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnychfilmfilm dokumentalnyretoryka zagrożeniaperswazja współczującaanaliza retorycznaretoryka uczuć i emocjiuczuciaemocjeafekty„Mała Zagłada”„Sól ziemi”moviedocumentaryrhetoric of threatcompassionate persuasionrhetorical analysisrhetoric of feelings and emotionsfeelingsemotions“A Minor Genocide”“Salt of the Earth”Article