Halian, Olena2024-11-262024-11-262020Roczniki Teologiczne, 2020, T. 67, nr 10, s. 129-145.2543-59732353-7272https://theo-logos.pl/handle/123456789/24348Artykuł w języku angielskim. Tłumaczenie streszczenia / Summary translated by Oxana Pavlishak.The article reveals potential influence of educational environment and conditions of family education on manifestation of pupils’ own agency in the context of contemporary Ukrainian realities, in particular, forced migration. Agency support is recognized as an important task of ensuring a vital stability of individuals and updating their personal resources, which are aimed not only at adapting to empirical, social, cultural and existential reality in which they live now, but also at their self-development. To achieve this aim the peculiarities of organization of educational environment and system of family education in changed conditions of life realization have been designed. Importance of providing psychological and pedagogical support for development of the agency of schoolchildren is substantiated. That can be reached by encouraging teachers to use a humanitarian approach in education and creation of children picture the world, where valuemeaningful attitude to multicultural space contributes to personal growth, and to development of individual educational trajectory for them, which makes possible realization of personal potential and needs by pupils in self-development. Parental influence is presented as an important factor for children to gain new experience of self-awareness through indirect approach in education, transfer of positive experience in overcoming difficult life situations, creating a situation of success in socialization of a child. Particular emphasis is made on cooperation of family and educational institution in identification of markers of agency, their manifestation in patterns of behaviour and values of children. The need to formulate a whole value adult attitude to a child’s desire to be an agent of change and self-change is emphasized.Artykuł ujawnia potencjał wpływu środowiska edukacyjnego i warunków wychowania rodzinnego na przejawianie własnej podmiotowości dzieci w kontekście współczesnych realiów ukraińskich, w szczególności migracji przymusowej. Wspieranie podmiotowości jest uznawane za ważne zadanie zapewnienia stabilności życia osoby i aktualizacji jej zasobów osobistych, których celem jest nie tylko dostosowanie się do rzeczywistości empirycznej, społeczno-kulturowej i egzystencjalnej, w której obecnie żyje, ale także jej samorozwoju. W tym celu zaprojektowano specjalną organizację środowiska edukacyjnego i systemu edukacji rodzinnej w zmienionych warunkach funkcjonowania życia. Uzasadnione jest znaczenie zapewnienia wsparcia psychologicznego i pedagogicznego dla rozwoju podmiotowości uczniów. W tym celu zachęca się nauczycieli do stosowania humanitarnego podejścia do poznania i tworzenia obrazu świata u dziecka, ponieważ ukształtowane wartościowo-semantyczne nastawienie do przestrzeni wielokulturowej przyczynia się do jego osobistego rozwoju. Ponadto ważne jest opracowanie osobistej trajektorii edukacyjnej dla uczniów. Umożliwia to realizację ich osobistego potencjału i potrzeby samorozwoju. Wpływ rodziców jest przedstawiany jako ważny czynnik umożliwiający dzieciom zdobycie nowego doświadczenia samoświadomości. Wynika to z tego, że rodzice stosują metody pośredniego rodzicielstwa, wykazują pozytywne doświadczenia w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, stwarzają sytuację sukcesu w socjalizacji dziecka. Szczególny nacisk kładzie się na współpracę rodziny i instytucji edukacyjnej w identyfikowaniu markerów podmiotowości, ich przejawów we wzorach zachowań i wartościach dzieci. Podkreśla się potrzebę sformułowania holistycznego i wartościowego stosunku dorosłych do pragnienia dziecka, aby być podmiotem zmiany i samorealizacji.enCC-BY-NC-ND - Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnychagency of a pupilforced migrationeducational environmentprinciple of pupils’ agencyencouraging self-fulfillmentmigrationpupilschildrenUkrainian childrenschoolsfamilyself-realisationpodmiotowość uczniamigracja przymusowaśrodowisko edukacyjnezasada podmiotowości uczniówzachęcanie do samorealizacjimigracjauczniowiedziecidzieci ukraińskieszkołyrodzinasamorealizacjaArticle