Frącz, Stanisław2025-04-082025-04-082006Studia Oecumenica, 2006, T. 6, s. 185-194.1643-2762https://theo-logos.pl/handle/123456789/30529Artykuł w języku niemieckim.Annus mirabilis 1989 otworzył przed krajami Europy nie tylko możliwość bezprecedensowej koegzystencji, lecz także możliwość ukształtowania kolektywnej europejskiej tożsamości. Zachodnią Europę stawia to przed wielkim wyzwaniem włączenia postkomunistycznych demokracji w gospodarcze i polityczne struktury Zachodu, by umożliwić im osiągnięcie porównywalnych cywilizacyjno- technicznych standardów. Byłe kraje Bloku Wschodniego – oprócz realizacji ogólnoeuropejskich programów integracyjnych – stoją przed koniecznością uporania się z historycznym dziedzictwem tragicznych, często krwawych etniczno-nacjonalnych konfliktów. Kraje pozostające w sferze sowieckiej dominacji nie miały bowiem, w odróżnieniu od zachodnich demokracji, możliwości dokonania samodzielnego rozrachunku z przeszłością i przezwyciężenia zadawnionych narodowych stereotypów, uprzedzeń i wrogości. W imię socjalistycznego internacjonalizmu konflikty te zostały „zamrożone”, ale ich destrukcyjny potencjał nie uległ zneutralizowaniu. W kolektywnej świadomości wciąż na nowo zniewalanych i ujarzmianych wschodnioeuropejskich narodów ciągle jeszcze drzemią traumatyczne historyczne doświadczenia i związane z nimi narodowe resentymenty i urazy. Mogą one zostać przezwyciężone za cenę krytycznej konfrontacji z jednostronnie martyrologiczno-hyperpatriotycznie przedstawianą przeszłością, za cenę gotowości do akceptacji i przyjęcia odpowiedzialności za to, co było w niej mroczne i zawstydzające. Nie oznacza to relatywizowania i rugowania z pamięci doznanych krzywd i poniesionych ofiar, ale otwiera i ułatwia drogę do wzajemnego zrozumienia, przebaczenia i pojednania. Jest rzeczą ewidentną, że pojednanie, partnerstwo i zaufanie między narodami Europy i w konsekwencji uformowanie się kolektywnej europejskiej tożsamości może nastąpić tylko na bazie ogólnie akceptowanych wartości, takich jak: tolerancja, pluralizm, prawa człowieka i demokracja, które są gwarantem indywidualnej wolności i godności człowieka. Wartości te, stanowiące o duchowo- kulturowym obliczu Starego Kontynentu ukształtowały wielorakie etniczne, cywilizacyjne i historyczne faktory. Decydującym faktorem było jednak historyczne spotkanie europejskich narodów z Ewangelią, z wiarą w osobowego, historycznie z ludźmi współdziałającego Boga, którego człowiek jest obrazem i podobieństwem. Istnieje dziś realne niebezpieczeństwo, że technokratyczne instytucje i struktury, a także potężny aparat techniczno-gospodarczy nowoczesnej Europy, kierujący się wyłącznie zasadami pragmatyzmu i efektywności, nie jest zainteresowany i nie potrafi generować owych chrześcijańsko-humanistycznych wartości i postaw, które stanowią o europejskiej tożsamości. Wartości te zabezpiecza i generuje religia chrześcijańska, udzielając im ostatecznego uzasadnienia w wierze w Absolutną Wartość – w Boga.deCC-BY-NC-SA - Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Na tych samych warunkachEuropaintegracjaintegracja europejskatożsamośćtożsamość europejskaEuropa ZachodniaEuropa Wschodniaobszar poradzieckihistoriawartościEuropeintegrationEuropean integrationidentityEuropean identityWestern EuropeEastern Europepost-Soviet areahistoryvalueseuropäische IntegrationIdentitäteuropäische IdentitätWesteuropaOsteuropapostsowjetischer RaumGeschichteWerteArticle