Perszon, Jan2025-10-102025-10-102024Teologia w Polsce, 2024, Tom 18, Nr 2, s. 85-116.2956-63551732-4572https://theo-logos.pl/handle/123456789/37533The subject of the article is the contemporary papacy in the aspect of its primary task, which is to serve the faith of the Church and effectively care for its unity. Over the past centuries, the Bishop of Rome enjoyed unquestionable authority in the Catholic world as the guardian and teacher of the faith, but also full jurisdictional authority in the universal Church. After the Second Vatican Council (during its reception), the papal prerogatives began to be quite widely (though not always openly) questioned. The reception of Vatican II coincided with the cultural revolution (including the revolution of 1968) and Paul VI‛s encyclical Humanae vitae. The pontificates of John Paul II and Benedict XVI brought relative stability to Catholicism, while Francis proposed − especially by promoting synodality − a thorough reform of ecclesial life. At its core is concern for the „participation” and taking part in the entire life of the Church (including in its management) of all the faithful. This idea of „reconstructing” the Church, which is important for the Pope, is controversial. On the one hand it raises the question about the structure established by Christ, and therefore constitutive hierarchical Church (episcopate with its head, i.e. the successor of Peter), on the other hand, it gives rise to initiatives (see: the German synodal way) that seem to aim at constructing a newforms of ecclesial community. This is happening in an unprecedented context of secularization of Western societies, intentional marginalization of Christianity in public space and blurring the identity of Catholics. All this makes the papal ministry extremely difficult, and the future of Catholicism in the West is uncertain.Przedmiotem artykułu jest współczesne papiestwo w aspekcie jego prymarnego zadania, jakim jest służba wierze Kościoła i skuteczna troska o jego jedność. Przez minione wieki Biskup Rzymu cieszył się w świecie katolickim niekwestio­nowanym autorytetem jako stróż i nauczyciel wiary, ale także pełnią władzy jurysdykcyjnej w Kościele powszechnym. Po II Soborze Watykańskim (w okresie jego recepcji) uprawnienia papieskie zaczęły być dość powszechnie (choć nie zawsze jawnie) kwestionowane. Recepcja Vaticanum II zbiegła się z rewolucją kulturową (m.in. ruchów 1968 r.) i encykliką Pawła VI Humanae vitae. Pontyfikaty Jana Pawła II i Benedykta XVI przyniosły katolicyzmowi relatywną stabilizację, natomiast Franciszek zaproponował – zwłaszcza przez promocję synodalności – gruntowną reformę życia eklezjalnego. W jej centrum jest troska o „uczestnictwo” i partycypację w całym życiu Kościoła (także w kierowaniu nim) wszystkich wiernych. Ta ważna dla papieża idea „przebudowy” Kościoła budzi kontrowersje. Z jednej strony prowokuje pytanie o ustanowioną przez Chrystusa, a więc konstytutywną strukturę hierarchiczną Kościoła (episkopat ze swą głową, czyli następcą Piotra), z drugiej rodzi inicjatywy (vide: niemiecka droga synodalna), które zdają się zmierzać do konstruowania nowej formy wspólnoty eklezjalnej. Dzieje się to w kontekście bezprecedensowej laicyzacji społeczeństw Zachodu, intencjonalnego marginalizowania chrześcijaństwa w przestrzeni publicznej oraz rozmywania tożsamości katolików. Wszystko to czyni posługę papieską niesłychanie trudną, a przyszłość katolicyzmu na Zachodzie niepewną.plCC-BY - Uznanie autorstwapapiestwoprymat papieskiwiaraKościółwyzwanieżycie Kościołasekularyzacjachrześcijaństwopapacypapal primacyfaithChurchchallengeChurch lifesecularizationChristianityArticle