From Secularisation to Detraditionalisation and Pluralisation: a Challenging Shift for Contemporary Theology

Abstract

W krajach Europy Zachodniej coraz bardziej zwiększa się dystans między wiarą chrześcijańską a kontekstem kulturowym i społecznym, w którym żyją chrześcijanie. Prowadzi to do sekularyzacji i indywidualnego podejścia do spraw związanych z wiarą w Boga. Społeczeństwo staje się coraz bardziej pluralistyczne i oderwane od swych chrześcijańskich korzeni, co Autor artykułu wyraża pojęciem „detradycjonalizacji” Dialog chrześcijan ze współczesną kulturą musi zakładać świadomą konfrontację wierzących z problemami typowymi dla okresu postmodernistycznego, a mianowicie: pluralizmem, partykularyzmem, odczuciem własnej wyjątkowości (jak również wyjątkowości innych) oraz innością, konfliktem oraz niemożliwością pojednania różnych opcji i wyborów. Następnie Autor podejmuje próbę określenia klucza do postmodernistycznej świadomości, traktując współczesność jako zespól „głównych i zasadniczych narratywów (dyskursów)”, które nazwać można również „zamkniętymi narratywami (dyskursami)” Zwraca uwagę, że wiele prób humanizacji i rozwoju społeczeństwa oraz świata doprowadziło do dehumanizacji i dewastacji. Aby tego unikać, trzeba odwoływać się do inności i partykularyzmu jako modelu „otwartego narratywu” Coraz to większa wrażliwość na innych rodzi samokrytycyzm i krytyczny stosunek do świata, co wyraża się w wielości współistniejących „narratywów”, które nadają tożsamość tak człowiekowi, jak i wspólnocie. Chrześcijanie muszą uczyć się z doświadczeń minionego czasu, by odnajdywać drogę radzenia sobie z pluralizmem i innością. Końcowa część artykułu dotyczy problemu wiary poszukującej zrozumienia w dialogu ze współczesnym kontekstem kulturowym i społecznym. Autor stara się odpowiedzieć na pytania o miejsce Boga i świadectwa chrześcijańskiego we współczesnym świecie. Twierdzi też, że tradycja chrześcijańska, w swej istocie, nie jest niczym więcej, jak tylko historycznym rozwojem relacji między ludzkością i Bogiem.