Caesarea Maritima in the polish literature

Abstract

Wiele polskich książek i artykułów poświęconych archeologii Morza Śródziemnego, łącznie z Cezareą, posiada niezwykle ważne znaczenie dla naukowej interpretacji rezultatów wykopalisk i źródeł literackich. Prace te zamierzają przygotować nowoczesną syntezę historii tego starożytnego regionu dla celów edukacyjnych. Niektóre przedstawiają w zarysie historię cywilizacji, również w czasach Heroda i dotyczą także Cezarei. Ich zamierzeniem jest także ukazania tej starożytnej kultury jako jednej z najbardziej rozwiniętych kultur wschodniej część basenu Morza Śródziemnego, które zostały wchłonięte przez kulturę europejską. Zatem polska archeologia Morza Śródziemnego, a także historiografia, mają swój wkład w lepsze zrozumienie kulturalnych korzeni Europy i ożywienie ich związku z tym regionem. Niektóre prace przedstawiają życie religijne i instytucje sakralne w starożytnej Cezarei, wznoszenie świątyń i synagog, wykazują znaczenie archeologii w studiach dotyczących tak Starego, jak i Nowego Testamentu – inter alia znaczenie epigrafii – jak epigramu Poncjusza Piłata w ruinach teatru Cezarei. Wyniki prac wykopaliskowych w Izraelu i Egipcie wykazują przewagę materiałów epigraficznych w Izraelu, gdzie są bardziej widoczne aniżeli zabytki kultury materialnej. Ostatnie sympozjum międzynarodowe w styczniu 1995 zaznaczyło nowy rozdział w historii badań analitycznych dotyczących Cezarei po dwóch tysiącleciach. Wiele postawionych tam pytań stanie się zaczynem nowych studiów dotyczących tego tematu, także w Polsce.