Compelle intrare: teologiczne usprawiedliwienie przymusu wiary w zachodnim chrześcijaństwie

Abstract

«Bezbożność jest przymuszaniem do religii» – pisał Tertulian. Historia chrześcijaństwa zna częste gwałtowne kontrowersje dotyczące religii. Znajdująca się w Łk 14, 16-24 przypowieść o gospodarzu wyprawiającym wielką ucztę i zapraszającym na nią licznych gości odegrała fatalną rolę w tej historii. W przypowieści gospodarz zmusza niechętnych gości do przyjścia na jego ucztę. Z czasem ta przypowieść była uzasadnieniem dla otwartego lub ukrytego przymusu religijnego. Jednakże II Sobór Watykański i Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku definitywnie wyjaśniły to, co było bezsporne we wczesnym chrześcijaństwie: nikt nie może być zmuszany do przyjęcia wiary.«It is irreligious to coerce religion», wrote Tertullian. Nevertheless, the history of Christianity knows frequent violent contentions about religion. The parable of the Great Banquet (Lk 14, 16-24) has played a fatal role in this history. In the parable a father of the family compels unwilling guests to come to his feast. Over time, this parable was seen to provide a justification for open or covert religious coercion. Only the Second Vatican Council and the 1983 Codex Iuris Canonic have definitively clarified what had been uncontested in early Christianity: that no-one can be coerced into believing.