Woman, Self-Giving and Receiving: New Feminism, Theology of the Body, and Society

Abstract

Artykuł przedstawia i analizuje podstawową w nowym feminizmie kwestię ludzkiej relacyjności, która ukazywana jest wyraźnie przez kobiecość opartą na możliwości nawiązywania specyficznie głębokiej relacji z dzieckiem podczas okresu ciąży. Otwartość na przyjęcie nowej osoby – dziecka, w wyniku uprzedniej postawy miłosnej receptywności w relacji kobiety i mężczyzny, jest w teologicznym ujęciu Jana Pawła II istotną społecznie wskazówką głównego aspektu relacji międzyludzkich jako takich, czyli aspektu miłości wyrażonej przez akceptację wyrastającą z założenia o godności człowieka jako wartości niesprowadzalnej do wymiaru utylitarnego. Papieski personalizm propagowany przez nowe feministki (np. Michele M. Schumacher, Mary F. Rousseau, Mary Ann Glendon, Janne Haaland Matlary, Elizabeth Fox-Genovese, Marguerite Léna, Pia Francesca de Solenni, Helen M. Alvaré) łączy się w ich teoriach i praktycznych postulatach z realistyczną antropologią i teologią daru według Jana Pawła II (przedstawioną w jego teologii ciała, teologii małżeństwa i rodziny). Zgodnie z tym stanowiskiem osoba istnieje w relacjach wspólnotowych, danych i współtworzonych dzięki przyjmowaniu i dawaniu miłości osobowej; wolność osoby realizowana jest w relacjach i w przestrzeni prawdy o dobru, w tym dobru wspólnym; natura ludzka posiada wpisaną w siebie celowość. Wymienione założenia przeciwstawiają się w oczywisty sposób stanowisku relatywistycznemu i subiektywistyczno-indywidualistycznemu. Nowy feminizm jest zatem ciekawą alternatywą dla indywidualistycznie zorientowanych stanowisk nowożytnej filozofii społecznej; alternatywą, która wykazuje pewne podobieństwa do ujęcia komunitariańskiego (np. konkluzji Alasdaira MacIntyre’a), ale która zdaje się iść dużo dalej w kierunku sformułowania poglądu o społeczeństwie jako ufundowanym na ekstatyczności ludzkich relacji (Rozumienie „ekstazy” jako swoistego wyjścia z siebie i bytowania w drugim wzięte jest tu z pism Karola Wojtyły – Jana Pawła II, a rozwinięte i poddane analizie w teorii Grahama J. McAleera). Nowy feminizm zawiera zatem wiele starych filozoficznych treści, ale wzbogacone są one o współczesną wrażliwość i wprowadzane w nowym kontekście społecznym czasów późnej nowoczesności przez kobiety jako osoby świadome wagi relacyjności z powodu natury i specyficznego doświadczenia. Artykuł nawiązuje też w końcowej części do podobieństwa refleksji nowofeministycznej do myśli św. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein) oraz stanowiska o. Józefa Kentenicha, założyciela Ruchu Szensztackiego.