Reconciliation and ecclesiology of Sister Churches

Abstract

Artykuł jest tekstem referatu wygłoszonego przez autora na wspólnym (szóstym z kolei) posiedzeniu Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) i Konferencji Kościołów Europejskich (KEK), które odbyło się w dniach 11 do 14 maja 1995 r. w Asyżu; obradowano nad przygotowaniami do II Europejskiego Zgromadzenia Ekumenicznego pod hasłem „Pojednanie: Boży dar i źródło życia” Autor szkicuje we wprowadzeniu aktualną sytuację eklezjalną, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej, jako pewnego rodzaju „zimę ekumenii” Odnosi się to przede wszystkim do napiętych stosunków pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim a Kościołami prawosławnymi. W tej sytuacji Dokument z Balamand (1993) Wspólnej Komisji Międzynarodowej do spraw teologicznego dialogu rzymskokatolicko-prawosławnego może stanowić swoisty instrument intereklezjalnej i ekumenicznej mediacji. W świetle tego dokumentu autor podejmuje interesującą próbę ukazania problemu eklezjalnego pojednania i przebaczenia z punktu widzenia eklezjologii Kościołów siostrzanych oraz z uwzględnieniem biblijnych idei kenozy i miłosierdzia. Całość swoich refleksji ujmuje autor w siedem podstawowych punktów. Trwały podział Kościoła Jezusa Chrystusa kończącego się tysiąclecia uświadamia nam, że znajdujemy się w „labiryncie przeszłej, oziębłej miłości” (patriarcha Bartholomaios), stąd też konieczność pojednania i pokojowej koegzystencji Kościołów staje się niejako nakazem chwili (I). W obecnym czasie pełen nadziei proces pojednania obu Kościołów stanął pod dużym znakiem zapytania, pomimo odkrywania na nowo świadomości pierwotnej wspólnoty eklezjalnej „Kościołów siostrzanych” Do tego dochodzą jeszcze współczesne trudności, związane z funkcjonowaniem i interpretacją tej charakterystycznej kategorii eklezjologicznej (II). Ontologia Kościołów siostrzanych zawiera w sobie żywą świadomość fundamentalnego przekonania, iż mury eklezjalnego podziału „nie sięgają nieba” (III). Opierając się właśnie na tej pierwotnej ontologii, można z nadzieją podejmować wysiłek pojednania międzykościelnego i pielęgnować etos miłosierdzia (IV). Tego rodzaju swoista szkoła ekumenii uczy nas wszystkich, jak odkrywać bardziej otwartą i mądrzejszą tożsamość przynależności do Chrystusa, jak posługiwać się biblijnym „językiem kenozy i przebaczenia” (V). Bez przebaczenia nie ma trwałego pojednania; kiedy wszakże nastąpi pojednanie między ludźmi, wówczas i w niebie zapanuje więcej radości (VI). Swoje rozważania autor zamyka swoistym „orędziem Ducha Świętego”, kierowanym do Kościołów w dobie obecnej.