Mądrość a preferencja wyboru aktywności zaradczej u osób w późnej dorosłości

Abstract

The purpose of this article was to demonstrate the role of wisdom in explaining the preference of coping strategies to deal with daily stressful life events in late adulthood. According to Ardelt‘s research, wisdom, understood as a composite of cognitive, reflective, and affective (compassionate) components, may be a resource that empowers adults to cope proactively. A group of 86 individuals in late adulthood was studied. The following research methods were used: Three-Dimensional Wisdom Scale (3D-WS) by Ardelt, adapted by Steuden, Brudek and Izdebski and The Proactive Coping Inventory (Polish Adaptation: PCI) by Sęk, Pasikowski, Taubert, Greenglass and Schwarzer. The results of the study confirm the explanatory role of wisdom for the preference of coping strategies in late adulthood. Wisdom in the affective dimension proved to be a predictor of proactive, reflective, and preventive coping and strategic planning. The affective dimension explained variability in the use of instrumental and emotional support-seeking strategies.Przedmiotem niniejszego artykułu było ukazanie roli mądrości w wyjaśnianiu stosowania strategii radzenia sobie z codziennymi stresującymi wydarzeniami życiowymi u osób w późnej dorosłości. Zgodnie z badaniami Ardelt, mądrość, rozumiana jako złożenie komponentu poznawczego, refleksyjnego i emocjonalnego, może być zasobem uzdalniającym osoby dorosłe do proaktywnego radzenia sobie. Badaniu poddano grupę 86 osób w późnej dorosłości. Posłużono się następującymi metodami badawczymi: Trzywymiarową Skalą Mądrości Życiowej (Three-Dimensional Wisdom Scale: 3D-WS) autorstwa Ardelt, w adaptacji Steuden, Brudka i Izdebskiego, oraz Kwestionariuszem Reakcji na Codzienne Wydarzenia (The Proactive Coping Inventory – Polish Adaptation: PCI) Sęk, Pasikowskiego, Tauberta, Greenglass i Schwarzera. Wyniki przeprowadzonego badania potwierdzają wyjaśniającą rolę mądrości dla preferencji podejmowanych strategii zaradczych w późnej dorosłości. Mądrość w wymiarze afektywnym okazała się predyktorem proaktywnego, refleksyjnego i prewencyjnego radzenia sobie oraz strategicznego planowania. Wymiar afektywny wyjaśniał zmienność stosowania strategii poszukiwania wsparcia instrumentalnego i emocjonalnego.