Genisa — verborgenes Erbe. Die Kairoer Genisa und die Genisot der neuzeitlichen Synagogen
Data
1994
Autorzy
Tytuł czasopisma
ISSN czasopisma
Tytuł tomu
Wydawca
Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
Abstrakt
Geniza to miejsce w synagodze (często komórka na poddaszu), gdzie przechowuje się zużyte teksty aż do ich zbutwienia. Chodzi o teksty tzw. szemot, czyli takie, w których występują imiona Boga, aby ustrzec je przed profanacją. Co pewien czas opróżnia się schowek, grzebiąc resztki na cmentarzu. Pod koniec XIX w. stało się słynne odkrycie w genizie synagogi w starym Kairze (stąd nazwa: geniza kairska). Znaleziono tam, przy okazji remontu, ok. 200 tysięcy tekstów, w całości i we fragmentach, z okresu od IX do XVII w. Były to pisma religijne i świeckie rozmaitego gatunku. Szczególne znaczenie miało odkrycie hebrajskiej wersji Księgi Syracha i tzw. Dokumentu Damasceńskiego, którego inny egzemplarz znaleziono później w Qumran. Znaczenie genizy kairskiej jest ogromne dla historii kultury żydowskiej, a szczególnie historii przekazu Biblii hebrajskiej oraz jej interpretacji. W zachowanych od zniszczenia genizach nowożytnych synagog można również znaleźć interesujące dokumenty. Okazało się to na przykładzie południowoniemieckich synagog wiejskich, gdzie odnaleziono na poddaszach wartościowe świadectwa historii Żydów niemieckich i ich pobożności. Autor uważa, że badanie pozostałych resztek z geniz może mieć duże znaczenie dla historii Żydów w Polsce, a także dla interpretacji tekstu Biblii i religijnych pism judaistycznych.
Opis
Artykuł w języku niemieckim.
Słowa kluczowe
geniza, geniza kairska, synagoga, szemot, judaizm, Żydzi, kultura żydowska, literatura żydowska, Biblia hebrajska, znaleziska, manuskrypty, żydowskie pisma religijne, historia kultury żydowskiej, pobożność żydowska, źródła historyczne, Żydzi w Niemczech, Cairo geniza, synagogue, shemot, Judaism, Jews, Jewish culture, Jewish literature, Hebrew Bible, finds, manuscripts, Jewish religious writings, history of Jewish culture, Jewish piety, historical sources, Jews in Germany, Kairoer Genisa, Synagoge, Schemot, Judentum, Juden, jüdische Kultur, jüdische Literatur, hebräische Bibel, Manuskripte, jüdische religiöse Schriften, jüdische Kulturgeschichte, jüdische Frömmigkeit, historische Quellen, Juden in Deutschland, kultura, culture, literatura, literature, Biblia, Bible, Pismo Święte, rękopisy, historia, history, pobożność, piety, pisma religijne, religious writings
Cytowanie
Analecta Cracoviensia, 1994, T. 26, s. 169-172.
Licencja
Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Poland