Theo-logos
Teologiczne repozytorium cyfrowe „Theo-logos” gromadzi i udostępnia w otwartym dostępie polskie publikacje z dziedziny nauk teologicznych, a także dyscyplin: nauki o kulturze i religii oraz prawo kanoniczne.
Zbiory w DSpace
Przeszukaj kolekcje
- Czasopisma naukowe zawierające publikacje z dziedziny nauk teologicznych, a także dyscyplin nauki o kulturze i religii oraz prawo kanoniczne.
Najnowsze publikacje
Ojcowie Apostolscy o Bożej karze za grzechy
Wygralak, Paweł (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019)
W przedstawionym artykule zostało omówione nauczanie Ojców Apostolskich na temat Bożej kary za grzechy. W swojej refleksji opierają się przede wszystkim na Piśmie Świętym. Sięgają więc do obrazu drogi życia, której opisowi, jako drogi do zbawienia, poświęcają znacznie więcej uwagi, i drogi śmierci, przed którą starają się przestrzec adresatów swoich pism. Droga śmierci to droga negacji Bożych przykazań, lekceważenia woli Bożej i upartego trwania w grzechach. Konsekwencją takiej postawy jest kara wieczna, którą Ojcowie opisują jako śmierć i pozbawienie udziału w Królestwie Bożym. Człowiek, który wyparł się Boga, sam skazuje siebie na karę wieczną. Będzie on płonął w nieugaszonym ogniu. Nauczanie Ojców Apostolskich ma charakter ściśle pastoralny.
Koncepcja kary a hipoteza apokatastazy w eschatologii Grzegorza z Nyssy
Szram, Mariusz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019)
Kwestia rozumienia pojęcia apokatastazy przez Grzegorza z Nyssy nie jest łatwa do interpretacji. Teksty źródłowe nie są jednoznaczne, a czasem nawet sprzeczne, i mogą budzić wątpliwości co do autentyczności. Niniejszy artykuł, na podstawie zachowanej spuścizny Grzegorza oraz współczesnej literatury naukowej, próbuje udzielić odpowiedzi na następujące pytania: w jaki sposób Grzegorz rozumiał biblijne przekazy o wiecznym potępieniu?; jak pojmował zagadnienie kary pośmiertnej?; jak rozumiał sąd szczegółowy i ostateczny?; oraz jak godził wszystkie te kwestie z nauką o apokatastazie? W pismach Grzegorza dominowało przekonanie o tymczasowości i leczniczym charakterze pośmiertnych kar. Będą ona miały charakter poprawczy i powinny trwać tylko tyle, i aż tak długo, ile będzie tego wymagać pełne oczyszczenie z pozostałości grzechu. Pozostaje kwestią nie do końca jasną, czy kara będzie miała charakter przejściowy także dla zatwardziałych grzeszników i czy Grzegorz dopuszczał dla nich wieczne potępienie. W eschatologii Grzegorza stale jest obecne dynamiczne napięcie między zbawczą łaską Boga skierowaną do całej ludzkości a ludzką wolnością i odpowiedzialnością, której Nysseńczyk nigdy nie próbował podważać. W próbie rozwiązania tej aporii przez Grzegorza centrum ciężkości przechyla się w stronę ostatecznego miłosierdzia i powszechnej woli zbawczej Boga. Chociaż przesłanki do wyrażenia tego przekonania Grzegorz czerpał z filozofii platońskiej, to jednak jego nadzieja na powrót wszystkich do Boga zakorzeniona była ostatecznie w argumentach teologicznych: wszechmocy i nieskończonej dobroci i miłosierdziu Boga oraz w zmartwychwstaniu Chrystusa.
Postmortem Punishment in the Parable of Lazarus and the Rich Man (Luke 16:19-31): Between Coherence and Indeterminacy of Luke’s Eschatology
Szkredka, Sławomir (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019)
Taking as its point of departure the commonly recognized tension between the image of postmortem punishment in Lk 16:19-31 and other Lukan conceptualizations of the afterlife, the article examines the said image against the background of Luke’s overall eschatology. In the first step, both Luke’s bipolar ideological horizon and the conjunction of eschatology and wealth ethics are brought to light, demonstrating general coherence between the parable and Luke’s eschatological perspective. The parable’s presentation of the post-mortem punishment as immediate and final is affirmed. In the second step, elements of indeterminacy in Luke’s eschatological perspective are explored. Through the workings of metalepsis, the rich texture of Luke’s narrative is shown to generate additional possibilities for interpreting the rich man’s punishment. It follows that the precise nature of the punishment – its final as opposed to intermediate character – cannot be said to be completely unambiguous.
Koncepcja kary wiecznej w eschatologii Wacława Hryniewicza
Raczyński-Rożek, Maciej (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019)
Wacław Hryniewicz znany jest w Polsce przede wszystkim z propagowania teologii nadziei powszechnego zbawienia. Kwestią, która od razu narzuca się czytelnikowi eschatologii lubelskiego teologa, jest pytanie o istnienie piekła czy też kary wiecznej. Rzeczywistość ta, obecna w nauczaniu Jezusa i przepowiadana przez wieki w Kościele, zdaje się negować istnienie nadziei opisywanej przez lubelskiego teologa. W odpowiedzi na tę wątpliwość w artykule zostały omówione najważniejsze argumenty teologiczno-spekulatywne, biblijne oraz egzystencjalne dotyczące rzeczywistości potępienia w eschatologii Wacława Hryniewicza. Podjęto także próbę krytycznego ustosunkowania się do nich.
Znaczenie rzeczownika κόλασις w Septuagincie, pseudoepigrafach Starego Testamentu i w Nowym Testamencie w nawiązaniu do interpretacji Wacława Hryniewicza tekstu Mt 25,46
Piwowar, Andrzej (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019)
Artykuł jest próbą odpowiedzi na zaproponowaną przez ks. prof. Wacława Hryniewicza interpretację Mt 25,46. Odnosząc się do pierwotnego znaczenia przymiotnika αἰώνιος i rzeczownika κόλασις w klasycznym języku greckim, Hryniewicz uważa, że syntagma εἰς κόλασιν αἰώνιον powinna być rozumiana nie w znaczeniu kary wiecznej, lecz jako kara wychowawcza, której celem jest zmiana i poprawa zachowania osoby ukaranej. Trwałaby ona jedynie przez pewien czas, ale nie na zawsze – nie byłaby karą wieczną, tzn. nie mającą końca. W artykule została dokonana analiza znaczenia słowa κόλασις w Septuagincie, w greckich apokryfach Starego Testamentu i w Nowym Testamencie w celu przekonania się, czy rzeczywiście rzeczownik ten został użyty w tych pismach w znaczeniu, które przypisał mu W. Hryniewicz. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań można stwierdzić, że κόλασις straciło swoje pierwotne znaczenie, które nadał mu Hryniewicz, a przynajmniej nie jest ono tak jednoznaczne, jak twierdzi ów teolog. Słowo to najczęściej odnosi się do kary za czyn, który jest zakazany przez Prawo, bądź do czynu moralnie podejrzanego. Jedynie niektóre teksty wyraźnie wskazują na dydaktyczny aspekt analizowanego słowa. W zdecydowanej większości wypadków obecności wymiaru dydaktycznego kary jest jedynie domniemywana, ponieważ każda kara (oprócz kary śmierci i sądu ostatecznego) może być postrzegana jako mająca charakter dydaktyczny. Analiza znaczenia κόλασις dokonana w niniejszym artykule podważa twierdzenie W. Hryniewicza, że w Mt 25,46 słowo to zachowało swoje pierwotne – odnoszące się do kary wychowawczej – znaczenie.