Przeglądaj wg Autor "Duk, Andrzej"

Teraz wyświetlane 1 - 4 z 4

Daniela Dennetta naturalistyczno-ideologiczne spojrzenie na religię – kilka uwag związanych z metodologią i znaczeniem pojęć
Duk, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2023)
Czasy współczesne obfitują w różne teorie dotyczące religii. Dotyczy to także myśli amerykańskiego filozofa i kognitywisty Daniela Dennetta. Bazując na własnej wersji ewolucjonizmu, próbuje on przedstawić czytelnikowi teorię mówiącą, że religia jest zjawiskiem naturalnym i zanikającym. Niestety podstawy jego teorii nie są wolne od poważnych błędów. Nie rozumie on ponadto treści kryjących się pod klasycznymi terminami „Bóg” i „religia”, co sprawia, że w jego filozofii pojawia się silna tendencja do „ubóstwiania” i „absolutyzowania” tego, co określa mianem ewolucji czy natury. Można zatem uznać, że mimo iż odrzuca on tradycyjne rozumienie religii, to tendencje religijne są obecne w jego dywagacjach, a on sam jest jak najbardziej człowiekiem „pewnej wiary i zaufania”.
O wątpliwych podstawach i metodologii humanistów postmodernistycznych
Duk, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2020)
Postmodernistyczni humaniści często odwołują się do badań nauk szczegółowych w celu potwierdzenia swoich tez. Powstaje jednak zasadnicze pytanie: czy potrzebują oni szczegółowych nauk, aby potwierdzić swoje badania, czy też jest odwrotnie: uważają, że wszystkie badania nauk szczegółowych wypływają z tez humanistycznych lub kulturowych? Myśliciele postmodernistyczni zakładają tę drugą opcję. Wydaje się również, że owi humaniści nie są w stanie całkowicie pozbyć się racjonalnych terminów i metod, ponieważ one lepiej opisują rzeczywistość. Problem odwoływania się do nauk ścisłych i braku własnych klarownych metod podejmowany jest w prezentowanym tekście na przykładzie prac wybranych myślicieli postracjonalnych.
Postmodernistyczne boje z religią – próba zarysowania problemu
Duk, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2021)
Często pojawia się stwierdzenie, że w czasach współczesnych mamy do czynienia z silną tendencją do sekularyzacji wszelkich przejawów życia osobistego i społecznego. I rzeczywiście, jeśli chodzi o tradycyjny sposób rozumienia religii, tak właśnie jest. Niektórzy twierdzą nawet, iż religia jest zjawiskiem naturalnie zanikającym, co oznacza, że nie ma dla niej żadnej przyszłości (Dennett). Jednak wielu humanistów postmodernistycznych ma odmienne zdanie. Twierdzą oni np., że obecne czasy nie są wcale tak bardzo zsekularyzowane (Habermas), a religia także i dziś odgrywa ważną rolę w życiu jednostek (Kristeva) i społeczeństw (Bauman), co należy wykorzystać dla dobra rodzącej się nowej kultury. Jednakże tak pojmowane rozumienie nowej religii odartej z transcendentalnych odniesień stawia także pod znakiem zapytania trwałość i wartość opartej na niej nowej kultury.
Religia jako lekarstwo? Julii Kristevej spojrzenie na wartość religii chrześcijańskiej
Duk, Andrzej (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2024)
Wśród humanistów reprezentujących szeroko pojęty nurt postmodernistyczny można dostrzec postawę uznania względem fenomenu religii. Do grona pozytywnie nastawionych do religii autorów postracjonalnych należy Julia Kristeva, francusko- bułgarska psychoanalityczka, filozofka i literaturoznawczyni. Jej nieskrywany szacunek do treści, które niesie religia chrześcijańska, wzbudza niekiedy zachwyt także wśród wierzących. Rodzi się nawet obustronne oczekiwanie, że pod wpływem jej prac pojawić się może przestrzeń do budowy nowego świata, wolnego od wszelkich barier i niezrozumienia, a nawet nadzieja na odnowienie chrześcijaństwa. Niestety, po głębszej analizie myśli francuskiej humanistki trudno jest podzielać podobne oczekiwanie. Jej idealistyczna i redukcjonistyczna filozofia nie jest w stanie oddać w pełni chrześcijańskiego przesłania, co oznacza, iż dialog w szerszym wymiarze staje pod znakiem zapytania. W artykule omówiono podstawy jej psychoanalitycznej myśli, jak również dokonano analizy niektórych terminów interpretowanych przez nią, zaczerpniętych z religii chrześcijańskiej. Z przeprowadzonych badań wynika, iż Kristeva nie wychodzi poza ramy psychoanalizy, co powoduje, że stosowane przez nią pojęcia pozornie tylko odpowiadają terminom chrześcijańskim. Dla niej religia jest niczym więcej, jak tylko pewną formą lekarstwa w określonych sytuacjach, co bez wątpienia deprecjonuje chrześcijańskie orędzie.