Przeglądaj wg Autor "Litawa, Karol"

Teraz wyświetlane 1 - 9 z 9

Il rito del „Resurrexit” legato al giorno di Pasqua – la storia medievale e la celebrazione odierna
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
W duchu reformy Soboru Watykańskiego II ze skarbca tradycji liturgicznej wydobyto średniowieczny, papieski „ryt Resurrexit”, celebrowany niegdyś w jego prywatnej kaplicy na Lateranie zwanej Sancta Sanctorum. Ów obrzęd związany był z przechowywaną w tejże kaplicy ikoną zwaną Acheropita. Po wiekach zapomnienia, od czasów niewoli awiniońskiej, ten bogaty w symbolikę ryt został wprowadzony na nowo do liturgii papieskiej w Roku Jubileuszowym 2000 i celebrowany jest do dziś w poranek Niedzieli Wielkanocnej na Placu św. Piotra. Poprzez celebrację papież, na wzór św. Piotra, staje się wobec zgromadzonego ludu niejako pierwszym świadkiem zmartwychwstania Chrystusa (por. J 20,1 -10), zaś wyśpiewane uroczyście przez diakona: Surrexit Dominus vere et apparuit Simoni. Alleluia, alleluia, alleluia, oraz oddanie czci przez okadzenie Ikony wprowadza w tajemnicę radosnego przeżywania Eucharystii zarówno w średniowieczu, jak i dziś.
Liturgia chrzcielna księcia Mieszka I. Próba źródłowej rekonstrukcji
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Ze względu na brak źródeł spisanych, zaświadczających przebieg liturgii chrztu św. i pozostałych sakramentów inicjacji chrześcijańskiej pierwszego władcy Polski, Mieszka I, można wysnuć hipotezę, że szafarz sakramentów korzystał z obrzędu zawartego w Pontyfikale rzymsko-germańskim, zredagowanym w Moguncji w połowie X w. Niewątpliwie z punktu widzenia historyczno-liturgicznego pontyfikał ten miał ogromny wpływ na kształtowanie się w kolejnych wiekach ksiąg liturgicznych, w tym również ksiąg powstających w Polsce. Hipoteza postawiona w artykule przybliża zatem, odległy w czasie, historyczny moment, który wydobył polskich „praojców” z pogańskiego świata, wszczepiając ich w Mistyczne Ciało Chrystusa i w wielowiekową tradycję Kościoła, a tym samym otworzył ich na kulturę ówczesnej Europy, która żyła wartościami chrześcijańskimi.
Nałożenie rąk w sakramencie święceń od X wieku do Vaticanum II
Litawa, Karol (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2019)
From a ritual and theological point of view, the imposition (laying on) of hands, the fundamental and essential gesture in the Sacrament of Order, has a rich and interesting history. The Second Vatican Council returned to the theological thought of Christian antiquity, treating the impositio manuum as the substantial gesture of the aforementioned sacrament. Together with the consecratory prayer this gesture constitutes the “form” and the “matter” of the sacrament. In the feudal-medieval era, especially from the 10th century, the ritual is neglected and placed in the shadow of the ordination rite. The first place took traditio instrumentorum, which lasted until the 20th century. Beyond these historical changes, the gesture of the imposition (laying on) of hands was always present within the rite of the priestly order, and for this reason, in the ordinate it is always stable sign of the presence of the Holy Spirit.
Obrzęd nałożenia paliusza metropolitom – historia i teologia
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)
Nazwa „paliusz” pochodzi od łacińskiego słowa pallium, które oznacza płaszcz. To pas z białej wełny noszony na ramionach, będący elementem stroju liturgicznego metropolitów. Zakładany jest na ornat i opuszczany końcami na piersi i plecy. Ozdobiony jest wyszytymi sześcioma czarnymi równoramiennymi krzyżami, trzema szpilkami, zakończony również czarnymi, jedwabnymi fragmentami. Noszony jest wyłącznie jako element stroju liturgicznego, mający podkreślić funkcję i władzę metropolity w zgromadzeniu oraz jego łączność ze Stolicą Apostolską. Liturgiczny obrzęd nałożenia paliusza przeżywał w historii – od wczesnego średniowiecza do czasów współczesnych, różne modyfikacje, by w 2015 r. przyjąć obecny kształt. Obrzęd poświęcenia i nałożenia paliusza każdemu metropolicie uświadamia pasterskie obowiązki wobec powierzonych mu owiec. Jest widocznym symbolem jedności, znakiem komunii i więzi miłości ze Stolicą Apostolską oraz wezwaniem do ewangelicznego męstwa.
Odnowa czy reforma liturgiczna w świetle teologii Benedykta XVI
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
The issue of liturgical renewal or reform is part of the pontificate of the outstanding theologian and liturgy enthusiast, Pope Benedict XVI. The Pope himself described it as a “reform in continuity” (la riforma nella continuità), and in the opinion of contemporary theologians – a “dynamic hermeneutics of continuity”. Both in the teaching of Benedict XVI and in his personal concern for the ars celebrandi, and especially in his liturgical reform, there is a constant effort to implement the principle of lex orandi – lex credendi into the life of the Church and all its members. This principle of mutual dependence between the liturgy and the faith of the Church is intended to demonstrate the continuity of the worship given to God.
Papieski „ryt Resurrexit” celebrowany w Poranek Wielkanocny
Litawa, Karol (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
In the spirit of the Second Vatican Council reform, from the treasury of the liturgical tradition the medieval papal rite of the Resurrexit has been restored; it had been once celebrated in the Sancta Sanctorum private chapel at the Lateran in front of the Acheropìta icon. The rite, with its rich symbols, was introduced again into the papal liturgy in the Jubilee Year 2000 and has been celebrated up till now in the morning of Easter Sunday in St Peter’s Square. In front of the gathered people, the Pope, following the example of St Peter (St John 20, 1-10), by celebrating the rite, in a way becomes again “the first witness” of Christ’s resurrection, and Surrexit Dominus vere et apparuit Simoni. Alleluia, alleluia, alleluia solemnly sung by a deacon as well as reverence shown by incensing the Icon introduces one into the mystery of happily experiencing the Eucharist both in the Middle Ages and today.
Pneumatologiczny charakter sakramentu bierzmowania
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The pneumatology of the Sacrament of Confirmation is the basis of the theological understanding of this sacrament. By the anointing of the chrism on the forehead made by the minister with the proper formula: „Be sealed with the gift of the Holy Spirit”, the person is able to bear witness to the Good News of Jesus Christ. The Holy Spirit makes the faithful not only mature but rather gifted and strengthened to the missionary work of the Church in the local dimension as well as the whole community of the Mystical Body of Christ.
Posługi świeckich w liturgii eucharystycznej – zarys historyczny
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2022)
This article is an attempt to provide a historical overview of the lay ministry in the Eucharistic liturgy, with particular emphasis on the function of an acolyte. Ancient ministries in the liturgical community and in the daily life of Christians became degrees of “lower ordination” in later centuries, directed at “higher ordination”. The reform of the Second Vatican Council organized these ranks and ministries in the community of the Church, emphasizing the role of the acolyte and extraordinary minister of Holy Communion. Pope Francis in January 2021 opened a new perspective, introducing the possibility of the ministry of an acolyte at the altar and in the community of the Church for women.
Tempus gaudii – tempus tristitiae. Historyczny rozwój dwóch wymiarów Adwentu
Litawa, Karol (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
The question pointed in the title of this paper has to provoke deepening of the issues related to the liturgical experience of Advent. The historical and theological analysis of the Advent liturgy and customs, widend by the anthropological understanding of this season in the category of joy (gaudium) and sorrow (tristitia), allows to answer a question: is the Advent more joyful or sorrowful? The formation of the liturgy of this season in the Latin Church, especially in the Gallican and Roman traditions, shows an extremely important cultureforming factor in the understanding of rites and theology of Advent. The filtration of these two traditions will ultimately lead to their merging into one, which in consequence will appear in the post-Vaticanum II era in liturgical celebrations and theology.