Przeglądaj wg Autor "Mazurkiewicz, Dariusz"

Teraz wyświetlane 1 - 14 z 14

Ingerencje władz państwowych w sprawowanie kultu publicznego na przykładzie działań zielonogórskiej administracji wyznaniowej wobec Kościoła gorzowskiego w latach 1945–1972
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019)
Po II wojnie światowej władze państwowe Polski Ludowej w planowy sposób odeszły od zasady neutralności światopoglądowej państwa. W jej miejsce pojawiła się teza głosząca konieczność daleko posuniętej interwencji w sprawy sumienia i wyznania obywateli. Skutkiem tego władze komunistyczne starały się ingerować zarówno w ludzkie sumienia, jak i utrudniać realizację prawa do publicznego wyznawania wiary. Szczególną rolę w polityce wyznaniowej państwa odgrywał powołany w 1950 roku Urząd do Spraw Wyznań. Jego prawdziwym zadaniem było nadzorowanie i zwalczanie Kościoła katolickiego oraz innych wyznań. Nie prowadził on w zasadzie samodzielnej polityki, ale wykonywał zadania wyznaczone przez biuro polityczne KC PZPR. Z kolei w województwach politykę wyznaniową realizowały wydziały do spraw wyznań. Wydział w Zielonej Górze, spośród wielu akcji wymierzonych w funkcjonowanie Kościoła gorzowskiego, ingerował w sprawowanie kultu publicznego. Jego działania polegały na utrudnianiu przeprowadzania pielgrzymek, nabożeństw i uroczystości. Apogeum wrogich wobec Kościoła działań wydziału przypadło na czas peregrynacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej i milenium chrztu Polski, kiedy to wszelkimi możliwymi, a przy tym niejednokrotnie bezprawnymi metodami, pracownicy administracji wyznaniowej starali się uniemożliwiać udział wiernych w nabożeństwach. Stosowane represje wobec duchowieństwa i wiernych świeckich nie przyniosły jednak spodziewanych efektów. Nie udało się wyrugować z przestrzeni publicznej uzewnętrznionych form religijności, co więcej, próby ingerencji w wykonywanie kultu publicznego nie tylko nie skutkowały ateizacją społeczeństwa, ale powodowały jeszcze liczniejszy udział wiernych w uroczystościach religijnych.
Ingerencje Wydziału do Spraw Wyznań w Zielonej Górze w funkcjonowanie seminariów duchownych Kościoła gorzowskiego w latach 1946-1972
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Twórcy powojennego ustroju społeczno-politycznego zmierzali do osłabienia, a w dalszej kolejności wyeliminowania Kościoła katolickiego z życia publicznego. Do realizacji tego celu służyła między innymi administracja wyznaniowa. W związku z tym w 1950 r. został powołany do życia Urząd do Spraw Wyznań oraz jego terenowe referaty, przemianowane następnie na wydziały. Jeden z nich powstał w Zielonej Górze i obejmował swoim nadzorem część administracji kościelnej ze stolicą w Gorzowie Wlkp. Kluczowym elementem jego działań była próba objęcia nadzorem Wyższego Seminarium Duchownego formującego kandydatów do kapłaństwa oraz niższych seminariów duchownych kształcących młodzież męską. W wyniku podejmowanych czyn udało mu się doprowadzić do likwidacji Niższego Seminarium Duchownego w Gorzowie Wlkp. oraz przeniesienia Wyższego Seminarium Duchownego z Gorzowa Wlkp. do oddalonej o 60 km od miasta wsi Gościkowo-Paradyż. Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze starał się również utrudniać formację do kapłaństwa poprzez wizytowanie wykładów i próbę wpływania na ich treść oraz nadzorowanie powoływania alumnów do odbycia służby wojskowej, w trakcie której byli oni nakłaniani do porzucenia drogi powołania. Polityka Wydziału nie była jednak, co trzeba wyraźnie zaznaczyć - samodzielna, ale inspirowana wytycznymi Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie i aktualnymi wskazaniami partyjnymi. Nie doprowadziła jednak do uzyskania pełnego nadzoru nad przygotowaniem alumnów do kapłaństwa, w czym duża zasługa władz kościelnych i samych alumnów.
Kanoniczne środki zapobiegawcze w przypadku oskarżeń o czyny contra sextum Decalogi praeceptum z osobami małoletnimi
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Pallottinum, 2021)
The attitude of the ecclesiastical authority towards crimes „contra sextum” against children and adolescents committed by clergy should be characterized by faithful implementation of canonical norms indicated by both the general and particular legislator. Methods of responding to allegations of sexual misconduct against minors under canon law also include remedial measures. These are not a punishment in the strict sense of the word, as thesecan be applied at various stages of the proceedings against the accused. These include, first of all, dismissal, the tasks and offices of the Church, the order or prohibition of staying in a place or territory, the prohibition of public participation in the Eucharist, and their purpose is to prevent scandal, protect the freedom of witnesses and guarantee justice. These should be imposed in the form of a written order. These are administered by the ordinary. These may change in the course of the proceedings, these should be annulled when the reason for their imposition ceases to exist, but they always cease at the end of the criminal or administrative-criminal trial. In applying them, the Church superior must take into account both the interests of the alleged victims and their relatives and the rights of the accused.
Normae substantiales w liście apostolskim papieża Franciszka Vos estis lux mundi w świetle wcześniejszego prawodawstwa powszechnego i polskiego prawa partykularnego
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2021)
Przestępstwa seksualne duchownych wobec osób małoletnich stanowią dzisiaj najbardziej bolesną ranę w życiu Kościoła. Niosą ze sobą zarówno wielką krzywdę wyrządzoną dzieciom i młodzieży, jak i przysłaniają głoszenie Ewangelii, powodując nieufność nie tylko wobec wszystkich duchownych, ale także wobec misji Kościoła w świecie. Z tej racji powinny być zwalczane z niezwykłą stanowczością. Do zrealizowania tego celu potrzebne jest prawodawstwo, nie tylko pozwalające na sprawne ukaranie osób dopuszczających się czynów przestępczych wobec małoletnich, ale również obejmujące ochroną jak największą liczbę osób. Zdaje sobie z tego sprawę prawodawca kościelny, zarówno powszechny, jak i partykularny, i od czasu wejścia w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego regularnie dokonuje nowelizacji norm podnosząc wiek ochrony, zrównując z osobami małoletnimi osoby bezradne oraz rozszerzając katalog przestępstw o różne czyny zewnętrzne przeciwko VI przykazaniu Dekalogu. Ostatnim wydanym aktem prawnym dotyczącym tej materii jest konstytucja apostolska papieża Franciszka Vos estis lux mundi, która penalizuje również zaniechanie, przez przełożonych kościelnych, działań w celu niedopuszczenia lub utrudnienia postępowań prowadzonych przeciwko duchownemu lub zakonnikowi w związku z przestępstwami contra sextum.
Osoba szafarza Eucharystii (kan. 900, 903 KPK)
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2013)
Kościół od początku swojego istnienia jedynie w osobach biskupa i prezbitera widział zdolnych do przewodniczenia celebracji Eucharystycznej. Ta – wynikająca z nauczania Chrystusa – praktyka znalazła swoje odzwierciedlenie w pisanym prawie Kościoła i została powtórzona w obu kodyfikacjach prawa kanonicznego. Trzeba również nadmienić, że norma ta nie budziła w historii Kościoła większych zastrzeżeń. Wobec stwierdzenia prawodawcy zawartego w kan. 900 § 1 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku, że szafarzem Eucharystii jest tylko kapłan ważnie wyświęcony, a możliwości udzielenia nieważnie sakramentu święceń są ograniczone, rozważania niniejszego artykułu koncentrują się wokół warunków godziwego celebrowania Eucharystii. Należą do nich: stosowanie się do przepisów kodeksowych i liturgicznych, wolność od przeszkód i nieprawidłowości, niepozostawanie w karach kościelnych zabraniających sprawowania sakramentów oraz trwanie w łasce uświęcającej. Należy także zauważyć, że za usiłowanie celebrowania Eucharystii przez osoby niemające święceń kapłańskich prawodawca kościelny grozi cenzurami latae sententiae, a osądzenie tego czynu zastrzega kompetencji Kongregacji Nauki Wiary. Mając na uwadze świętość sakramentu Eucharystii i jego centralne miejsce w życiu Kościoła, prawodawca w kan. 903 Kodeksu prawa kanonicznego zgodnie z wielowiekową tradycją zlecił rektorom kościołów troskę o to, by nie dopuszczali do celebrowania Eucharystii kapłanów niegodnych. W tym celu mogą oni zażądać od nieznanego im kapłana okazania pisma polecającego wystawionego przez własnego ordynariusza nie wcześniej niż przed rokiem, a w razie braku takiego pisma mogą oni dopuszczać do celebracji jedynie wtedy, gdy roztropnie uznają, że proszący nie ma żadnych przeszkód.
Postulaty de lege ferenda do nowelizacji konstytucji apostolskiej „Vos estis lux mundi”
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2022)
1 czerwca 2019 roku weszła w życie konstytucja apostolska motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi, która dotyczy sposobu składania zawiadomień o szeroko rozumianych przestępstwach seksualnych oraz normuje odpowiedzialność przełożonych kościelnych za czyny polegające na działaniach lub zaniechaniach mających na celu zakłócanie lub unikanie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych przeciwko podległym im duchownym, członkom instytutów zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego za przestępstwa contra sextum popełnione wobec małoletnich i osób z nimi zrównanych. Normy te zostały wydane ad experimentum na okres trzech lat i tylko na terenie Polski. Na ich podstawie do tej pory ukaranych zostało kilku przełożonych kościelnych. Aktualnie Stolica Apostolska poprosiła o zgłaszanie uwag przed ewentualną nowelizacją ustawy. W odpowiedzi na to wezwanie artykuł przedstawia możliwe kierunki zmian. Dotyczą one ujednolicenia norm materialnych dotyczących przestępstw seksualnych duchownych w całym prawodawstwie kościelnym, uściślenia norm procesowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o prawo oskarżonych do obrony, a także zmiany sposobu prowadzenia dochodzenia wstępnego oraz wprowadzenia zapisów zmierzających do większej przejrzystości w prowadzeniu postępowań karnoadministracyjnych wobec oskarżonych. Postulowane zmiany mogą przyczynić się do przemiany osób winnych zaniedbań, wyrównania sprawiedliwości i naprawieniu zgorszenia. Mogą posłużyć również większej transparentności kościelnych postępowań karnych, co uchroni wspólnotę Ludu Bożego przed oskarżeniami o tuszowanie przestępstw contra minores.
Prewencja nadużyć seksualnych wobec małoletnich w kanonicznym polskim prawodawstwie partykularnym
Mazurkiewicz, Dariusz (Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 2018)
Skandale wstrząsające w ostatnim czasie wspólnotą Kościoła katolickiego skłaniają do konkluzji, że skuteczność dzieła głoszenia Słowa Bożego wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na ochronę dzieci i młodzieży przed nadużyciami seksualnymi ze strony duchownych i innych osób podejmujących pracę wychowawczą w strukturach kościelnych. Odpowiedzią na przypadki przestępstw seksualnych jest tworzenie programów prewencyjnych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobom małoletnim. Zadania tego podjęła się zarówno Konferencja Episkopatu Polski, jak i polskie kościelne osoby prawne w postaci diecezji oraz instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. W ich ramach, w ostatnich pięciu latach, powstały instrukcje mające na celu wdrożenie zasad prewencji. Są one jednak nieliczne i wydaje się, że Kościół w Polsce jest dopiero na początku drogi sytuującej ochronę dzieci i młodzieży w centrum posługi duszpasterskiej.
Przyczyny odmowy wszczęcia dochodzenia wstępnego w przypadkach oskarżeń wobec duchownych o czyny contra sextum z osobami małoletnimi
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2022)
The usual procedure of the ordinary or the hierarch when receiving information about an offense of a cleric contra sextum committed against a minor or a person legally equated with him, is to initiate a preliminary investigation. Such action is necessary whenever the allegation of a crime appears at least probable. Its purpose is to investigate whether fumus delicti exists in a specific case. This is done by collecting evidence in the form of hearing the person who made the report, the alleged victim, witnesses, or the accused himself, and collecting documents that make the accusation probable or undermining it. After the proceedings are completed, the evidence is sent to the Congregation for the Doctrine of the Faith or another competent department. Canon law, however, provides for situations in which an ecclesiastical superior should not initiate a preliminary investigation after receiving a report of an offense. This is mainly the case when the accusation seems improbable. This type of case includes circumstances where the accused was not a clergyman at the time of the crime, the alleged victim was no longer a minor, and if it is obvious that the accused could not be present at the scene of the crime. It is not a taxonomic calculation, but other circumstances that would result in a refusal to initiate a preliminary investigation would also have to result from the impossibility of the crime, and never from an arbitrary decision of the church superior. However, even in these situations, the ordinary or the hierarch must inform the Holy See of his decision. In addition, as a reason for refusing to initiate an investigation, one should indicate situations where it is unnecessary, because the church authority has received sufficient evidence from state law enforcement agencies, or when the act is notorious due to the verdict issued by the state court, or when the accused admits to the accused of the acts, with the simultaneous presentation of at least general evidence confirming the guilt. In addition, no evidence proceedings are instituted in the case of accusations brought against the deceased.
Rola obrońcy węzła w procesach małżeńskich
Mazurkiewicz, Dariusz (Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 2016)
Obrońca węzła pełni znaczącą rolę w kanonicznych procesach małżeńskich. Jego zadaniem jest reprezentowanie Kościoła i stanie na straży bonum publicum, którym jest nierozerwalność ważnego węzła małżeńskiego. Z woli prawodawcy jest gwarantem poprawności zastosowania procedur sądowych i powinien przedstawiać wszystko, co w sposób rozumny przemawia za ważnością małżeństwa. Obecność defensora w procesach stała się jeszcze bardziej znaczącą po zmianach, które do prawa kanonicznego wprowadził papież Franciszek w Liście apostolskim motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus. Dotyczy to zwłaszcza jego zadań w kontekście odstąpienia przez prawodawcę od obowiązku apelacji po pozytywnym wyroku trybunału I instancji oraz w procesie skróconym przed biskupem diecezjalnym. Prawo apelacji i zaskarżania wyroku, które mu przysługuje, stanowi skuteczny środek ochronny przed wydaniem niesprawiedliwego wyroku.
Spór o prawo własności kościelnych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1973
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 2006)
Struktura terenowej administracji wyznaniowej PRL na przykładzie Wydziału do Spraw Wyznań w Zielonej Górze w latach 1950–1972
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2020)
Powojenna polityka wewnętrzna władz komunistycznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmierzała do zawładnięcia wszelkimi aspektami życia społecznego. W związku z tym nie mogła pomijać zainteresowania wspólnotowym wymiarem ludzkiej religijności, gdyż to w niej widziała zagrożenie dla budowania nowego, opartego na materialistycznej wizji człowieka, ładu. W takiej optyce działania nie było miejsca na harmonijne współdziałanie władzy państwowej oraz Kościoła katolickiego. Nawet konieczność odbudowy państwa po zniszczeniach wojennych, a na Ziemiach Odzyskanych potrzeba tworzenia od podstaw administracji państwowej i organizowania życia społecznego nie skłaniały władz do szukania dróg porozumienia. Wręcz przeciwnie, zainicjowany został proces systematycznego usuwania Kościoła z życia publicznego. Dla realizacji tego celu stworzono wyspecjalizowany organ rządowy do spraw kościelnych. Na szczeblu centralnym był nim Urząd do Spraw Wyznań, natomiast w województwach utworzono jednostki terenowe, które miały ingerować w działalność Kościołów partykularnych. Jednym z nich był Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze, który zakresem swoich działań obejmował wszystkie sprawy dotyczące związków wyznaniowych, a szczególnie administracji kościelnej ze stolicą w Gorzowie Wlkp. Wydział starał się kształtować politykę wyznaniową poprzez wywieranie wpływu na obsadzanie stanowisk kościelnych oraz wydawanie zarządzeń zmierzających do uzyskania nadzoru nad seminariami duchownymi i katechezą parafialną. Podejmował także decyzje dotyczące dysponowania obiektami sakralnymi i kościelnymi, a w sprawach związanych z działalnością finansową Kościoła opiniował przed podjęciem decyzji przez wydziały finansowe administracji państwowej. Polityka wydziału nie była samodzielna. Plan działań wobec Kościoła gorzowskiego Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze opracowywał w łączności z Wydziałem Administracyjnym Komitetu Wojewódzkiego PZPR oraz IV Wydziałem Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. Na koniec konsultował go z Wydziałem Administracyjnym Komitetu Centralnego, gdyż to on realizował długofalowe cele polityki wyznaniowej, określane przez kolejne zjazdy PZPR. Szczegółowe polecenia dla wydziału zielonogórskiego płynęły również z Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie, który współuczestniczył w przygotowywaniu poszczególnych aktów prawnych dotyczących Kościoła katolickiego i nadzorował politykę wyznaniową prowadzoną w wydziałach terenowych. Wszystkie te działania miały służyć planowej ateizacji społeczeństwa.
Szafarz sakramentu bierzmowania. Próba wykładni obowiązujących przepisów
Mazurkiewicz, Dariusz (Uniwersytet Szczeciński, 2012)
The progress of theology and canon law in the last century has brought a new understanding of the minister of the sacrament of confirmation. It makes us inquire after the current juridical status of this issue and leads us to appraise whether the present norms have the character of the definitive expression of the Church lawgiver. The analysis of the existing norms in this area allows us to become aware of the differences between the Latin Church and the Eastern Catholic Churches. In the Latin Church the ordinary minister of confirmation is the bishop and only few presbyters confer this sacrament on the basis of the universal law or owing to a special permission. In the Eastern Catholic Churches the minister of chrismation is every presbyter. Discussing the way confirmation is administered we should also have in mind the practice of these separated Churches that preserved this sacrament and during its celebration draw from the tradition of the West as well as of the East of Christianity. It seems that the present norms will evolve and the body of presbyters of the Latin Church, enabled ipso iure to administer the sacrament of confirmation, will grow in number.
Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące dochodzenia wstępnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny contra sextum wobec małoletnich. Glosa do obowiązujących przepisów
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2022)
The protection of minors and their equivalents is one priority of current church legislation. The norms regulating the procedure in cases of reports of clerical sexual crimes against children and adolescents are present in both general and particular legislation. Acting under the order of the Congregation for the Doctrine of the Faith, the Polish Bishops’ Conference issued guidelines in 2014 on preliminary canonical investigations of clerical accusations regarding acts against the sixth commandment of the Decalogue with a minor under the age of eighteen. These guidelines were subsequently amended twice in 2017 and 2019. They contain standards for the appropriate response to reports of crimes contra sextum with minors committed by clergy or other persons acting in the church structures. They also regulate the procedures for providing assistance to victims and define the principles of prevention and formation for the priesthood and religious life. For this reason, they pursue the goals indicated by the Holy See’s Dicastery; however, the legislation included errors that may cause difficulties in interpreting and applying the guidelines. There are noticeable terminological inaccuracies and inconsistencies with the norms of common law. They mainly concern the material scope of crimes contra sextum with minors and the entity capable of committing such crimes. They also appear in the area of formal law, in particular the rules of conducting preliminary investigations. There are also noticeable inconsistencies with the Polish penal code. It seems necessary to amend the Guidelines so that they are consistent with the common law, particularly with the amended Book VI of the Code of Canon Law which contains penal norms. It is worth focusing on assistance to victims and the prevention and methods of dealing with perpetrators of sexual crimes against minors and their equated persons.
Zdolność osób z zespołem Aspergera do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095 n. 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego
Mazurkiewicz, Dariusz (Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 2017)
Zespół Aspergera to zaburzenie należące do spektrum autyzmu. U osób nim dotkniętych występują zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym i komunikacji, a także szczególne zainteresowania i czynności rutynowe. Osoby z zespołem Aspergera cechują się różnym stopniem nasilenia objawów, stąd różne są ich rokowania i zależą od stopnia nabycia umiejętności społecznych w trakcie terapii. Z tego powodu nie można jednoznacznie stwierdzić, że osoby te są niezdolne do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich w myśl. kan. 1095 n. 3 KPK, a co za tym idzie do ważnego wyrażenia zgody małżeńskiej. Co prawda większość osób dotkniętych tym zaburzeniem, nie będzie do tego zdolna, ale nie można wykluczyć, że te, które cechuje niewielki stopień intensywności objawów, będą przejawiały jedynie trudności w podjęciu takich obowiązków, jak troska o współmałżonka i nawiązanie trwałej wspólnoty życia, a zatem będą posiadały capacitas do zawarcia kanonicznego małżeństwa.