Kerk en bevrijding in het denken van Edward Schillebeeckx

Abstract

Autor artykułu podejmuje istotny problem relacji między Kościołem i szeroko rozumianym wyzwoleniem w ujęciu wybitnego współczesnego teologa flamandzkiego Edwarda Schillebeeckxa. Poszukuje on wiarygodnej i pogłębionej odpowiedzi na pytania dotyczące ostatecznego źródła wyzwolenia człowieka w kontekście współczesnych zjawisk społecznych i kulturowych oraz roli Kościoła rozumianego jako sakrament dialogu ze światem. W pierwszej części artykułu autor ukazuje uniwersalny wymiar negatywnego „doświadczenia kontrastu”, które wyraża się w codziennym przeżywaniu przez ludzi ambiwalentnych stanów egzystencjalnych: radości i smutku, zdrowia i choroby, wolności i zniewolenia, nadziei i rozpaczy. Według Schillebeeckxa stanowi ono szczególną „przestrzeń” objawienia i działania Boga, który pragnie autentycznego wyzwolenia i szczęścia człowieka nie tylko w wymiarze eschatologicznym, lecz również doczesnym. Druga część artykułu została poświęcona refleksji nad związkiem zachodzącym między zbawieniem i wyzwoleniem. Chociaż rzeczywistości te w pełni nie utożsamiają się ze sobą, to jednak chrześcijańska koncepcja integralnego zbawienia nie może pomijać doczesnego aspektu wyzwolenia społecznego, bez którego soteriologiczne orędzie Kościoła stałoby się utopijną ideologią. W trzeciej części autor prezentuje ideę Kościoła jako sakramentu wyzwolenia, który w świetle Ewangelii dostrzega we wszelkich procesach zmierzających do autentycznej emancypacji człowieka zniewolonego zbawczą wolę Boga, pragnącego, aby wszyscy ludzie, wierzący i niewierzący, włączyli się w dzieło naprawy świata dotkniętego licznymi formami zniewolenia. W zakończeniu artykułu autor podkreśla, że imponujący dziś rozwój nauki i technologii nie jest jednak w stanie usunąć wszystkich czynników generujących ludzkie cierpienie i wyobcowanie. W obliczu niepokojącej iluzji samozbawienia Kościół nieustannie wskazuje na subtelną, ukrytą, miłosierną i ostatecznie wyzwalającą obecność Boga w historii ludzkości. W tym sensie jest on dla świata znakiem i zarazem sługą prawdy, wyzwolenia i pokoju oraz wezwaniem do odważnego i odpowiedzialnego dialogu społecznego, ekumenicznego i międzyreligijnego.

This paper discusses the issue of the relationship between the Church and liberation in the theology of Edward Schillebeeckx. The author first describes the negative contrast-experience. He then presents the basic dimensions of Christian salvation according to the great Dutch theologian. Emphasis is placed upon the concept of the Church as the sacrament of the liberation.