„On to dla nas grzechem uczynił tego, który nie znał grzechu” (2 Kor 5,21a): rozumienie Pawłowej wypowiedzi w historii egzegezy

Abstract

The article aims to answer the question of how in the history of exegesis the statement of the Apostle Paul from 2 Cor 5:21a (“God made Christ a sin”) was interpreted. The article consists of several parts examining the issue chronologically. At the beginning the interpretation of 2 Cor. 5:21a by theologians of the Patristic era (esp. Origen, Cyril of Alexandria, Gregory of Nazianzus; Gregory of Nyssa, John Chrysostom, and Augustine of Hippo) was presented. Then, the interpretation by medieval theologians (esp. Anselm of Canterbury) was discussed. In the third stage the understanding of 2 Cor 5:21a by Martin Luther, Jan Calvin, and other theologians of the Reformation era has been examined. The last step is the presentation of the interpretation of 2 Cor 5:21a during the modern era. It has been noticed that contemporary exegetes refer to the results of the theologians who lived before. In the interpretation of 2 Cor 5:21a, the three most important tendencies can be distinguished. First of them sees here a reference to the incarnation of the Son of God, the second one — a reference to His death understood as a sacrifice for sin, and the third trend understands making Jesus sin in relation to the reality of sin that Jesus Christ faced.

Autor artykułu szuka odpowiedzi na pytanie, jak w historii egzegezy interpretowano wypowiedź Apostoła Pawła z 2 Kor 5,21a o tym, że Bóg uczynił Chrystusa grzechem. Artykuł składa się z kilku części uszeregowanych chronologicznie. Najpierw przedstawiona została interpretacja 2 Kor 5,21a przez teologów epoki patrystycznej (zwłaszcza Orygenesa, Cyryla Aleksandryjskiego, Grzegorza z Nazjanzu, Grzegorza z Nyssy, Jana Chryzostoma, Augustyna z Hippony). Następnie omówiono teologów średniowiecznych na czele z Anzelmem z Canterbury. Trzecim etapem było zwrócenie uwagi na Marcina Lutra, Jana Kalwina oraz innych teologów czasu Reformacji. Ostatni punkt stanowi ukazanie interpretacji 2 Kor 5,21a przez teologów nowożytnych. Zauważono, że egzegeci epoki nowożytnej w swoich badaniach nawiązują do owoców pracy teologów wcześniej żyjących. W interpretacji 2 Kor 5,21a wyróżnić można trzy najważniejsze tendencje, które widzą tutaj odniesienie do wcielenia Syna Bożego, do Jego śmierci rozumianej jako ofiara za grzech i do szeroko rozumianej rzeczywistości grzechu, z którą zmierzył się Jezus Chrystus.