Tra filosofia e teologia: l’aspetto “negativo” del concetto di persona alla luce della definizione di calcedonia e alcune sue ricadute antropologiche

Abstract

Konstytucja soborowa Gaudium et spes naucza wyraźnie, gdzie należy poszukiwać odpowiedzi na wszystkie pytania o człowieka: w Słowie wcielonym, w Jezusie Chrystusie, „nowym Adamie” (nr 22). Ta sama Konstytucja odnosi się w tym punkcie do soborów, które właśnie zgłębiły tajemnicę Chrystusa, w tym i do Soboru Chalcedońskiego (451 r.), wskazując tym samym na antropologiczne znaczenie jego słynnej definicji wiary. Na podstawie analizy Aloisa Grillmeiera oraz Adriana Mǎgdici niniejszy artykuł omawia dzisiejsze trudności filozoficzne w definicji osoby, i w odpowiedzi na to przedstawia jej chrystologiczne odróżnienie od pojęcia natury, wprowadzone w Chalcedonie (osoba nie jest naturą: ontologia dwupoziomowa), aby wyciągać z jej „negatywnego” pojmowania niektóre antropologiczne wnioski ważne dla naszej dzisiejszej cywilizacji zachodniej. Ona to cieszy się mianem „antropocentrycznej”, właśnie dlatego że przyswoiła osobę i jej centralne znaczenie od chrześcijaństwa.

The Gaudium et spes constitution teaches where the answer to all the questions about man is to be sought: in the Incarnate Word, in Jesus Christ, “the new Adam” (No. 22). The Constitution relates here to the councils which explored the mystery of Christ, including the Council of Chalcedon (451), thus indicating anthropological meaning of its definition of faith. This article, based on analyses of Alois Grillmeier and Adrian Mǎgdici, discusses modern philosophical issues in the definition of person and, as a solution, proposes its Christological distinction from the concept of nature introduced by the Chalcedon (person is not nature: two-level ontology) to draw from its “negative” approach certain anthropological conclusions, important for our modern Western civilization called “anthropocentric” precisely because it incorporated person and its key status from Christianity.