Wkład ks. Stanisława Bednarskiego SJ (1896-1942) do Polskiego Słownika Biograficznego

Abstract

Fr Stanisław Bednarski SJ (1896-1942), a Jesuit priest from the Province of the Małopolska Society of Jesus, enthusiastically and energetically joined the undertaking of Prof. W. Konopczyński to create a national biography – Polish Biographical Dictionary (PSB). He quickly became one of his most active collaborators. On October 2, 1937, he became a member of the PSB Editorial Board. He was aware that he was participating in the creation of a permanent monument of national culture in the form of a collection of biographies of people of various groups and professions, who over the centuries contributed to the founding of the national culture. Outstanding builders of this undertaking were also many of his fellows in the Society of Jesus. In six volumes of PSB, he published 58 biographies of Polish Jesuits, who were active in the lands of the Commonwealth of the Two Nations in the 17th and 18th centuries. In a substantive, impartial, and objective manner, he presented their contribution to national culture. In the biographies, Fr Bednarski used rich archival material collected primarily in the Central Archives of the Society of Jesus in Valkenburg (the Netherlands), Rome, and the Archives of the Province of the Małopolska Society of Jesus in Krakow. Some of his biographies have been published in postwar PSB notebooks. His collaboration with PSB was abruptly halted by the outbreak of World War II. Fr Bednarski died on July 16, 1942 as a result of harassment, exhaustion, hunger and hard work in the German concentration camp at Dachau near Munich.

Ks. Stanisław Bednarski SJ (1896-1942), jezuita z Prowincji Małopolskiej Towarzystwa Jezusowego, z entuzjazmem i energią przystąpił do realizacji podjętej przez prof. W. Konopczyńskiego wiekopomnej narodowej biografii – Polskiego Słownika Biograficznego (PSB). Bardzo szybko stał się jednym z jego najbardziej aktywnych współpracowników. 2 października 1937 r. został członkiem Komitetu Redakcyjnego PSB. Miał świadomość, że uczestniczy w tworzeniu trwałego pomnika kultury narodowej w postaci zbioru życiorysów ludzi różnych grup i zawodów, którzy na przestrzeni wieków przyczynili się do powstania gmachu kultury narodowej. Wybitnymi budowniczymi tego gmachu było także wielu jego współbraci zakonnych z Towarzystwa Jezusowego. W sześciu tomach PSB zamieścił 58 biogramów polskich jezuitów, którzy działali na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII i XVIII wieku. W sposób rzeczowy, bezstronny i obiektywny przedstawił ich wkład do kultury narodowej. W biogramach wykorzystał bogaty materiał archiwalny zebrany przede wszystkim w centralnym Archiwum Towarzystwa Jezusowego w Valkenburgu (Holandia), Rzymie oraz Archiwum Prowincji Małopolskiej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. Niektóre z opracowanych przez niego biogramów zostały opublikowane w powojennych zeszytach PSB. Jego współpracę z PSB gwałtownie przerwał wybuch II wojny światowej. Ks. S. Bednarski zmarł na skutek szykan i wyczerpania, głodu i ciężkiej pracy 16 lipca 1942 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau k. Monachium.