Problematyka aktu błogosławieństwa w językoznawstwie i etnolingwistyce

Abstract

Błogosławieństwa zaliczane do aktów performatywnych są przykładem realizacji funkcji sprawczej języka. Nawiązują do wierzeń uczestników aktu komunikacji, a ich celem jest stworzenie za pomocą środków werbalnych nowej rzeczywistości pozajęzykowej. Akty błogosławieństwa realizują funkcję magiczną języka poprzez bezpośrednie odwołania do sfery sacrum. Są integralną częścią kultury ludowej i wskazują na intymną relację istniejącą pomiędzy nadawcą i adresatem wypowiedzi. Błogosławieństwa obecne są w rytuałach, zwyczajach i celebracjach o charakterze rodzinnym. Wskazują na troskę o zachowanie i przekazywanie tradycji. Wyjaśniając towarzyszące im gesty i postawy, aktualizują zakorzenione w ludzkiej świadomości przekonanie o istnieniu nadprzyrodzonej siły, która może pozytywnie wpłynąć na życie człowieka. Aklamacja formuły błogosławieństwa staje się, ze względu na pragmatycznych charakter aktu mowy, uczestnictwem nadawcy i adresata w sferze sacrum. Celem błogosławieństwa jest sprowadzenie na adresata jakiegoś dobra, które po dokładnym i bezbłędnym wypowiedzeniu formuły staje się rzeczywistością bez względu na szczerość intencji nadawcy.

Blessings, classed as performative acts, are the example of realization of language’s causative function. They refer to beliefs of participants of the act of communication. They aim to create new, paralinguistic reality by means of verbal measures. The acts of blessing accomplish magic function of language by direct references to sacrum area. They are an integral part of folk culture and inform of an intimate relation between sender and recipient of the statement. Blessings are present in rituals, habits and celebrations which have family character. They indicate concern for preservance and transferring of tradition. By explaining accompanying gestures, blessings update, deep-rooted in human attitude, belief of existence of supernatural power. This power may have positive impact on human’s life. Acclamation of blessing formula becomes participation of sender and recipient in sacrum area. It is caused by pragmatic character of the act of speech. The aim of blessing is to give the recipient some good, which after exact and fautles pronouncement of formula, becomes reality, regardless intentions of the sender.