Motywy graficzne w inicjałach dokumentów biskupów wrocławskich w średniowieczu

Abstract

Pośród motywów graficznych wykorzystywanych do ozdabiania inicjałów na średniowiecznych dokumentach biskupów wrocławskich wyróżnić można kilka dominujących tendencji jak: zdobienia z motywem zwierzęcym – ryby, roślinnym – dębu oraz winorośli, a także w postaci wzorów geometrycznych. Stosunkowo częstą praktyką było łączenie ze sobą elementów geometrycznych z roślinnymi czy zwierzęcymi, co owocowało powstawaniem swoistych zdobniczych hybryd. Ponadto inicjały ozdabiano poprzez wypełnianie je atramentem, którym został spisany cały dokument, zwiększeniem go względem całego tekstu oraz wrysowywaniem jedynie konturu litery, z prawdopodobnym zamiarem jej późniejszego wypełnienia. Analizowanym dokumentom nieobce było również pozostawienie pustych przestrzeni w miejscach, gdzie powinny widnieć inicjały.

Among the graphic motifs used to decorate initials on medieval documents of Wrocław bishops, several dominant tendencies can be distinguished, such as decorations with animal motifs – fish, floral motifs – oak and grapevines, as well as in the form of geometric patterns. A relatively common practice was to combine geometric elements with plant or animal, which resulted in the creation of specific ornamental hybrids. Moreover, the initials were decorated by filling the initial with the ink, which the entire document was written, increasing the initial with respect to the entire text, and drawing only the outline of the letter with the probable intention of filling it in later. The analyzed documents were also familiar with leaving empty spaces in places where initials should appear.