Zwycięstwo nad dojmującą samotnością. Herling-Grudziński wobec tajemnicy samobójstwa

Abstract

W artykule podjęty zostaje problem samobójstwa w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Autorka odwołuje się do zapisów z Dziennika pisanego nocą, biograficznych faktów, do których pisarz powraca, ale przede wszystkim do literackiej kreacji Szczyt lata. Opowieść rzymska, aby zrekonstruować drogę pisarza do zbliżenia się do tajemnicy sytuacji granicznej, „kiedy – jak sam to wyraził – poraża niemota wszechświata”, „wtrącając ludzkie serca w nieodwracalny gąszcz ciemności”. Bohaterowie tegoż utworu, ale przecież i wielu innych często pozostają w mocy otchłani. W tej sytuacji – kiedy „gęstnieją do maksimum zasłony skrywające Boga” – bohater i zarazem narrator Szczytu lata odnosi jednak zwycięstwo nad dojmującą pustką i samotnością.

The problem of suicide of Herling-Grudziński is taken into account in the article. Referring to records of Dziennik pisany nocą, biographical facts which author recalls but most importantly, he recalls literary creation Szczyt lata. Opowieść rzymska a path of writer is reconstructed to approach to a secret of boundary situation „when – as he expressed this himself – dumbness of universe shocks”, “putting human hearts into irrevocable morass of darkness”. Characters of this work remain in power of abyss but also many others. In this situation – when „curtains which cover the God thicken to the utmost” – a character and also narrator of Szczyt lata triumphs over poignant vacuum and solitude.