From the proof of God’s existence to the abacus

Abstract

This paper deals with observing the peripatetic motives and influences of Boethius on the education and thinking of the late 10th and 11th centuries. The connection between Anselm‘s proofs of God‘s existence from Monologion and Proslogion and so called mensa geometricalis, i.e. the abacus, a counting board used for arithmetical calculations and geometrical demonstrations circa 1,000 A.D., is presented as the entirely natural way of peripatetic interpretation of the intellectual world of Anselm of Canterbury, initiated by Franciscus Salesius Schmitt, through a search for other traces of Aristotelian heritage in the 11th century and in the period around the year 1,000 (primarily under the influence of Boethius‘s texts).

W artykule podjęto kwestię zauważonych arystotelesowskich motywów i wpływów Boecjusza na kształcenie i myśl na przełomie X/XIw. Powiązanie między dowodami Anzelma na istnienie Boga z Monologionu i Proslogionu oraz tzw. mensa geometricalis, czyli abakusem, liczydłem służącym do obliczeń arytmetycznych i przedstawień geometrycznych ok. 1000 r. n.e., jest przedstawione jako całkowicie naturalny sposób perypatetyckiej interpretacji intelektualnego świata Anzelma z Canterbury. Franciscus Salesius Schmitt zapoczątkował ten sposób myślenia przez poszukiwanie innych śladów spuścizny arystotelesowskiej w XI w. oraz ok. roku 1000 n.e (głównie pod wpływem tekstów Boecjusza).