Kościół jako sakrament zbawienia. Jego wymiar dynamiczny w ujęciu Yvesa Congara

Abstract

Pytanie o Kościół, jakie powraca dzisiaj, coraz rzadziej dotyczy jego natury, a dużo częściej jego sensu. Po co Kościół? Tak postawione pytanie sprzyja powrotowi do teologii Kościoła jako sakramentu zbawienia, która chyba nigdy do końca nie otrzymała właściwej recepcji w Kościele. Wychodząc w punkcie pierwszym od krótkiej analizy obecności tego sformułowania w dokumentach Soboru Watykańskiego II, niniejszy artykuł odwołuje się do teologii Yvesa Congara, by wskazać na owocność tej perspektywy, szczególnie w jej wymiarze dynamicznym. W punkcie drugim artykuł stwierdza, że pierwszym owocem tej perspektywy jest opowiedzenie Kościoła nie eklezjocentrycznie, ale w relacji do Boga i do świata. W ten sposób misja Kościoła zostaje odczytana jako integralna część jego istoty, a świat jako mający swoje miejsce w odwiecznym zamiarze Boga. W trzecim punkcie artykuł wskazuje, że drugim owocem dynamicznej perspektywy Kościoła rozumianego jako sakrament zbawienia jest ukazanie konieczności przekroczenia indywidualistycznego rozumienia zbawienia, bowiem spełnienie stworzenia jest jego pełnią i jednością. Prowadzi to do pytania o wiarygodność Kościoła jako sakramentu zbawienia dokonanego w Chrystusie. Ostatni punkt ukazuje znaczenie sformułowania „lud mesjaniczny”, rzadko przywoływanego w refleksji teologicznej, a jednak obecnego w tekstach soborowych. To sformułowanie, za którym optował na soborze Congar, podkreśla eschatologiczny wymiar Kościoła. W ten sposób pytanie „Po co Kościół?” wraca w teologii Congara, który ukazuje go jako nierozerwalnie związany z obietnicą Bożą dla nas i przez nas, wewnątrz odwiecznego zamiaru Boga względem całej ludzkości.

The recurring question about the Church today concerns not so much Her nature, as Her purpose: “What is the Church for?” Formulated in this way, the question encourages us to resume the theology of the Church as the sacrament of salvation, which seems never to be properly acknowledged inside the Church. Starting from a concise analysis of the use of this phrase in the documents of the Second Vatican Council in section one, this paper refers to Father Yves Congar’s theology in order to present the fruitfulness of the ecclesiological perspective, especially in its dynamic dimension. Section two demonstrates that the first fruit of this perspective is not the ecclesiocentrism, but the Church’s relation to God and to the world. Thus the mission of the Church is seen as integral part of Her essence, and the world – as part of God’s eternal purpose. In section three the second fruit of the dynamic perspective of the Church seen as the sacrament of salvation is shown as the necessity of going beyond an individualistic understanding of salvation, for the creation finds its fulfilment in its completeness and unity. This leads us to enquire about the credibility of the Church as a sacrament of salvation in Christ. Lastly, section four shows the meaning of a phrase that is rarely referred to in the theological reflection, but present in the Council documents: “messianic people.” Advocated by Yves Congar at the Council, the phrase stresses the eschatological dimension of the Church. In this manner, the question “What is the Church for?” recurs in Congar’s theology, presenting the Church as inseparably linked with God’s promise for us and through us, within God’s eternal purpose for all mankind.