Between the dogmatic and magical formula. Ecumenical perspective

Abstract

The present article concerns the question of the formulas which both religion and magic use. Although even if they often sound identical, their understanding and their role are radically different. The article consists of four parts. The first part provides examples of Christian magical papyri dating from the first centuries, which show the use of both the New Testament as well as the terms and dogmatic formulas in the magical texts. The second part gives examples of the Fathers of the Eastern and the Western Church in their common criticism of magic. The third part examines differences in the understanding of dogmatic formulas between Christianity and magic. Finally, conclusions of ecumenical character are formulated.Artykuł podejmuje problematykę formuł, którymi posługuje się religia i magia. Choć niejednokrotnie brzmią one identycznie, to jednak ich rozumienie i rola są diametralnie różne. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej są podane przykłady chrześcijańskich papirusów magicznych z pierwszych wieków, które rejestrują wykorzystanie zarówno Nowego Testamentu, jak i terminów i formuł dogmatycznych w formułach magicznych. Druga przywołuje ojców Kościoła Wschodu i Zachodu w ich wspólnej krytyce magii. W trzeciej zaprezentowane są różnice w rozumieniu formuł dogmatycznych między chrześcijaństwem a magią. Na koniec sformułowane zostały wnioski o charakterze ekumenicznym.