Rozdarcie szat arcykapłana a rozdarcie zasłony świątyni jako wyraz gniewu człowieka i Boga w Ewangelii Mateusza (Mt 26,65; 27,51)

Abstract

W Ewangelii Mateusza znajdujemy dwa teksty, w których wspominany jest akt rozdarcia. Pierwszym z nich jest rozdarcie szat arcykapłana na usłyszane z ust Jezusa bluźnierstwo (26,65). Drugim rozdarcie zasłony świątyni przez Boga (27,51). W artykule zostaje postawiona hipoteza, że rozdarcie zasłony świątyni było symbolicznym aktem Boga w odpowiedzi na rozdarcie szat przez arcykapłana. Świadectwa starotestamentowe poświadczają, że rozdarcie szat było wyrazem gniewu na usłyszane bluźnierstwo. Chociaż rozdzieranie szat było kapłanom zabronione (Kpł 10,6; 21,10), to jednak Miszna dopuszczała taką możliwość w czasie procesu przed Sanhedrynem. Możliwe, że Mateusz widział w rozdarciu zasłony świątyni symboliczne rozdarcie szaty Boga jako wyraz Jego gniewu na bluźnierstwo, którym było zabicie Jego Syna. Tym bardziej, że Mateusz akcentuje rozdarcie zasłony od góry do dołu, tymczasem właśnie szaty arcykapłana miały być tak rozrywane według przepisów Miszny. Trudnością wysuniętej hipotezy są dwa fakty. Po pierwsze, redakcja Miszny jest późniejsza od redakcji Ewangelii Mateusza. Po drugie, Mateusza używa dwóch różnych czasowników na opisanie aktu rozdarcia.

There are two passages about acts of tearing in the Gospel of Matthew. The first one is when the High Priest tore his robes after hearing supposed blasphemy against God from Jesus’ mouth (26,65), and the second when the Temple curtain was torn in two from top to bottom (27,51). In this article I try to show that the tearing of the Temple curtain was God’s response to the previous act of the High Priest tearing his robes. The Old Testament tradition confirms that the tearing of clothes was a sign of grief or anger in response to blasphemy. Although the tearing of the Priest’s robes was forbidden by the Law (Lev 10:6; 21:10), the Mishnaic tradition testifies that the High Priest could have torn his robes immediately after hearing a blasphemy against God. It is possible that Matthew saw in the Temple curtain asort of symbolic image of the robes of God, and that by tearing this curtain God expressed his grief and anger towards blasphemy against himself, i.e. the mocking and cursing of his Son. It is interesting that the curtain was torn in two from top to bottom, just like the Mishnah specifies that the High Priest had to tear his robe from top to bottom. There are two possible problems challenging my hypothesis. First, the Mishnah (though undoubtedly containing earlier traditions) is alater work than the Gospel of Matthew. Secondly, Matthew employs two different verbs to describe the acts of tearing, the priestly robe versus the veil.