Patriarcha Cyryl: kontynuator dzieła metropolity Nikodema czy kreator własnej strategii kościelnej?

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest próba ukazania wpływu dziedzictwa leningradzkiego metropolity Nikodema (Rotowa) na działalność patriarchy Moskwy i całej Rusi Cyryla I. Temat został rozwinięty w trzech częściach. Na początku przedstawiono w dużym skrócie życie i dzieło leningradzkiego metropolity. Następnie omówiono wybrane aspekty życia i działalności patriarchy Cyryla w relacji do dzieła metropolity Nikodema. W związku z tym zwrócono szczególną uwagę na trzy kwestie: formacja i kariera kościelna, symfonia Cerkwi i państwa, kontakty z Watykanem. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Ostatecznie stwierdzono, że spuścizna metropolity Nikodema, zwłaszcza zaś jej aspekt dotyczący współpracy między Cerkwią i państwem, była ważnym źródłem inspiracji dla kościelnej działalności patriarchy Cyryla. W toku badań uwidoczniono jednocześnie znaczące różnice w podejściu obu hierarchów do niektórych kwestii, w tym zwłaszcza do dialogu z Kościołem katolickim. Wszystko to sprawia, że patriarchy Cyryla nie można uznać jako wiernego kontynuatora dzieła leningradzkiego metropolity.

The aim of the present article is an attempt at presenting the influence of the heritage of Metropolitan of Leningrad Nikodim (Rotov) on the activity of Kiryll I, Patriarch of Moscow and All Russia. The topic has been discussed in three parts. At first, the author briefly presented the life and work of the Metropolitan of Leningrad. Next, he discussed selected aspects of life and work of Patriarch Kiryll in juxtaposition with the work of Metropolitan Nikodim. Thus, the author paid special attention to the three following issues: their respective formations and Church careers, symphony of church and state as reflected in their respective policies, their contacts with the Vatican. The final part includes the outcome of the author’s reflection and his conclusions. Thus, the heritage of Metropolitan Nikodim, especially its aspect concerning cooperation of church and state, was an important source of inspiration for Patriarch Kiryll’s work in the Church. The present investigation made also clear significant differences in both hierarchs’ attitudes toward some issues, especially the dialogue with the Roman Catholic Church. This is why, eventually, Patriarch Kiryll cannot be considered a faithful follower of the Metropolitan of Leningrad.