Chrzest Mieszka w 966 roku. Ewolucja naukowych teorii na podstawie odkryć archeologicznych

Abstract

Kiedy Mieszko I zanurzył się w wodach chrztu, otworzył potomnym dostęp nie tylko do rodziny królestwa nie z tej ziemi, ale i do rodziny narodów zachodniej kultury. Jego decyzja dała początek państwu polskiemu. Czasowa odległość i skąpy materiał źródłowy sprawiają, że proces poznawczy wciąż jeszcze nie jest zakończony. Autor na podstawie źródeł pisanych ukazuje, w jaki sposób zmieniały się i ewoluowały teorie naukowe dotyczące chrztu Mieszka I. Ich potwierdzenia lub zaprzeczenia szuka opierając się na dokonywanych odkryciach archeologicznych. Po przedstawieniu obrazu państwa Mieszka w 966 r. wskazuje na główne hipotezy dotyczące genezy, czasu i miejsca oraz skutków chrztu władcy. Teorie zmieniały się m.in. pod wpływem lektury źródeł, wydarzeń politycznych, prowadzonych przez lata badań porównawczych, a w ostatnim okresie badań archeologicznych oraz uzyskanych wyników poprzez zastosowanie najnowszych technik badawczych. Chrzest Mieszka odbył się najprawdopodobniej na terenie państwa gnieźnieńskiego w 966 r. (może w Wigilię Paschalną). Skutki jego decyzji dały początek ukształtowaniu chrześcijańskiej świadomości państwa polskiego, chociaż władcy przyświecały zapewne cele mniej odległe w czasie, łącznie z celem religijnym.

When Mieszko I went into the water of baptism he opened for the posterity the access not only to the family of the kingdom out of this world, but also to the family of nations of the western culture. His decision started the Polish state. The distance in time and scarce source material cause that the research process is still in progress. The author on the basis of written sources shows how scientific theories considering baptism of Mieszko changed and evolved. Confirmation or falsification of these theories is searched on the basis of archaeological discoveries. On the basis of the research to date the author presents how the main theories considering formation of Polish state based on the decision of baptism of the ruler himself were changing. After presentation of the Mieszko’s state in 966, main hypotheses concerning genesis, time and place as well as effects of the baptism of the ruler are pointed out. The theories changed due to the influence of reading sources, political events, comparative research performed through the years and, lately, on the basis of archaeological research and results achieved thanks to the use of the newest research technologies. The baptism of Mieszko was most probably on the territory of Gniezno state in 966 (maybe on Easter Eve). The effects of his decision triggered formation of Christian identity of the Polish state, however, the ruler had probably purposes which were less distant in time, including religious purpose.