Chrześcijańskie zagadnienia protologiczno-eschatologiczne wyrażone za pomocą pogańskich liter. Na podstawie centonu „De Verbi Incarnatione”

Abstract

The article shows Christian protology and eschatology issues in the Cento De Verbi Incarnatione. The main goal is to show how the centoner used Virgil’s words to create Christian theology in his poem. Did he only use letters or maybe also the context from the Aeneid, Bucolics and Georgics? In searching for similarities and differences between De Verbi Incarnatione and Virgil’s poems, we analyzed a few parts on teachings about the creation and the end of the world, the existence of Satan, sin entering the world, the results of sin and eschatology in general. The centoner in his work mainly uses the lexical level of Virgil’s works, though in most cases, he does not include their context. In the Cento, we can find many similarities between Christian figures in various works and the characters that appear in the works of greatest poet of the Augustian age.

Artykuł prezentuje kwestie protologiczno-eschatologiczne w chrześcijańskim centonie De Verbi Incarnatione. Głównym jego celem jest ukazanie w jaki sposób centonista wykorzystał słowa Wergiliusza, ażeby stworzyć chrześcijańską teologię w swoim utworze. Czy użył tylko liter? Czy wykorzystał również kontekst z Eneidy, Bukolik i Georgik? W poszukiwaniu podobieństw i różnic pomiędzy De Verbi Incarnatione i poematami Wergiliusza przeanalizowane zostały kwestie z zakresu nauki o początku i czasach ostatecznych: stworzenie i rządy nad światem, istnienie szatana, zaistnienie grzechu, jego skutki oraz eschatologia w ogólności. Centonista w swojej pracy wykorzystuje głównie warstwę leksykalną utworów Wergiliusza, w większości przypadków nie przejmując ich kontekstu. W centonie dostrzec można pewne podobieństwa między postaciami utworu chrześcijańskiego a tymi, które występują w twórczości najważniejszego poety epoki augustowskiej.