„Gdy lew zaryczy…” (Am 3,8). Obraz lwa w Księdze Amosa

Abstract

Lew jest nazywany królem zwierząt. Jego wygląd, dostojne ruchy i gwałtowność w zabijaniu pozostawiły głębokie ślady w ludzkim umyśle. Lwy występują także w Starym Testamencie, gdzie m.in. są wspominane z względu na ich siłę (2 Sm 1,23), śmiałość (2 Sm 17,10), drapieżność (Ps 7,2) czy zwinność (Ps 10,9). Pojawiają się one zarówno w dosłownym, jak i metaforycznym sensie „Król zwierząt” jest także bardzo często przywoływany dla opisania YHWH i Jego potęgi Jest szczególnie obecny w księgach prorockich (Iz 5,29; 31,4; 38,13; Jr 25,38; 49,18-19; Oz 5,14; 13,7; Lm 3,10-11). W Księdze Amosa jest sześć wzmianek o tym drapieżnym zwierzęciu (Am 1,2; 3,4.8.12; 5,19). Prorok porównuje Boga do lwa i ta metafora pozwala przekazać następujące przesłanie: (1) relację pomiędzy Bogiem i prorokiem, (2) zapowiedź kary i jej grozę. Bóg przemówił, i dlatego prorok mówi (Am 3,8). Stąd pierwsze znaczeni obrazu, w którym pojawia się lew, dotyczy Boga i proroka – YHWH i Jego posłańca (rzecznika). Amos używa metafory ryku lwa, aby zobrazować Boży głos, który dociera do wszystkich ludzi (Am 1,2). Drugim przesłaniem jest nieuniknioność Bożej kary – w taki sam sposób jak lew pożera swoją ofiarę, YHWH ukarze zbrodnie Izraela, a Izraelici nie będą w stanie uciec (Am 3,4.12; 5,19).

The lion is known as the “king of beasts”. Its physical appearance, its strength, dignified movements and fierceness in killing have all left a deep impression upon the human mind. Not surprisingly, lions are mentioned in the Bible for their might (2Sam 1:23), boldness (2Sam 17:10), ferocity (Ps 7:2) and craftiness (Ps 10:9). Biblical leonine references occur in both literal and metaphorical usag. A “king of beasts” ‒ type image is very often used to describe YHWH and His power, especially in the Prophets (Isa 5:29; 31:4; 38:13; Jer 25:38; 49:18-19; Hos 5:14; 13:7). Additionally, there are six mentions of the lion in the Book of Amos (Amos 1:2; 3:4,8,12; 5:19). There the prophet compares God to a lion, a word-picture which allows him to convey two core themes: First, the image serves to elucidate the relationship between God and the prophet – YHWH and His messenger. Amos achieves this through the metaphor of hearing the roar of the lion, an image of God’s voice, which in reality is heard by all people (Amos 1:2). Secondly, Amos heralds the coming punishment and its terror. God himself has spoken, and thus the prophet speaks (Amos 3:8). The key message of this second lion image in Amos is the inevitability of God’s punishment: in the same way that a lion devours its prey, YHWH will punish the crimes of Israel, and the Israelites will not be able to run from Him (Amos 3:4,12; 5:19).