Kogut w Biblii z uwzględnieniem jego narracyjnej funkcji pełnionej w Ewangeliach

Abstract

Dziki ptak Gallus gallus, z czasem udomowiony (domesticus) i rozpowszechniony po świecie, stał się bardzo popularnym źródłem smacznego mięsa i jaj. Bogata symbolika z nim związana zainspirowała autorów ST do zauważenia w nim zdolności do odróżniania dnia od nocy (por Hi 38,36; 3 Mch 5,23 LXX) oraz troskliwej (a także dumnej) opiekuńczości względem powierzonych mu kur (por Prz 30,31 LXX). Jednak kogut najbardziej jest znany z wydarzenia opisanego w NT. Wpisał się bowiem w epizod związany z Męką Pańską, gdy, zgodnie z przepowiednią Jezusa (por Mt 26,34; Mk 14,30; Łk 22,34; J 13,38), swoim pianiem uwieńczył niechlubną postawę św. Piotra (por Mt 26,69-75; Mk 14,66 72; Łk 22,54-62; J 18,15-27). Warto jednak zauważyć, że podczas gdy w Ewangeliach synoptycznych kogut stał się znakiem rozpoznawczym (gnōrisma) uświadamiającym Piotrowi popełniony błąd i wzywającym go skutecznie do wzbudzenia natychmiastowego żalu, tak u św. Jana jego pianie jawi się jako ironiczny i smutny „ostatni głos epizodu”, a dla czytelnika staje się znakiem wskazującym na Jezusa jako Proroka pełnego mocy w swym słowie. Dzięki temu rodzi się jednocześnie nadzieja, że skoro precyzyjnie zrealizowała się zapowiedź tego dramatycznego wydarzenia, tak też z pewnością dojdzie do skutku przepowiednia męczeństwa św. Piotra (J 13,36; 21,18-19). Dzięki niemu jego upadek będzie w pełni odpokutowany, a apostoł, który stanie się przez to autentycznym uczniem Jezusa, będzie zrehabilitowany.

A once-wild jungle bird, Gallus gallus, was at some point domesticated, spread throughout the world, and became a universally popular source of meat and eggs (Section 1). The rich symbolism associated with this creature, drawn upon already by the authors of the Old Testament, issues from two characteristics of the male bird: its ability to distinguish be tween day and night (cf Job 38:36; 3 Mac 5:23 LXX) and its caring and proud protec tiveness toward the hens entrusted to him (cf Prov 30:31 LXX) (Section 2). However, the cock is probably most famous for an event described in the New Testament: he figures in the episode within the Passion narrative where – according to the prophecy of Jesus (cf Matt 26:34; Mc 14:30; Luc 22,34 and Jn 14:30) – the cock confirms by his crowing Peter’s threefold denial of Jesus (cf Matt 26:69-75; Mc 14:66-72; Luc 22:54-62; Jn 18:15-27). It is worth noting that, while in the Synoptic Gospels the rooster becomes a recognizable sign (gnōrisma) by which Peter is made aware of his error and is immediately aroused to profound grief (Section 3), in John’s Gospel the cock’s crowing appears as an ironic and sad “last voice of the episode”, becoming for the reader a sign indicating that Jesus is the Prophet whose words are full of power. This gives rise to the hope that, just as the prior announcement of this dramatic event is fulfilled precisely, the prophecy regarding St Peter’s martyrdom will likewise surely take place as spoken (cf Jn 13:36; 21:18-19). Thanks to the future martyrdom of Peter, his fall will be fully redeemed, and the apostle, who will become the authentic disciple of Jesus, will be rehabilitated (Section 4).