Dwa bieguny katolickiej pedagogiki. Ks. dr hab. Jan Ślósarz i Jacek Woroniecki OP

Abstract

Na gruncie socjologii interpretatywnej można stwierdzić, że biografie ks. dr. hab. Jana Ślósarza (1850–1917) i o. Jacka Woronieckiego (1878–1949) bardzo się różnią, ale też wykazują podobieństwa. Pierwszy pochodził z ubogiej wiejskiej rodziny, drugi był arystokratą. Żyli w czasach podobnych napięć społeczno-politycznych, wojen i ideologii: bolszewizmu, komunizmu, stalinizmu, nazizmu. Obaj byli związani z Lwowem i przez pewien czas trudnili się edukacją – ks. Ślósarz uczył w gimnazjach i na Uniwersytecie Lwowskim, a o. Woroniecki współzakładał Katolicki Uniwersytet Lubelski, był jego rektorem i wykładał w dominikańskich kolegiach. Ich główne książki służyły katolikom jako pedagogiczne przewodniki. Obaj formułowali w nich etyczne wskazówki, jak zachowywać się w trudnych, codziennych sytuacjach. Ksiądz Ślósarz pisał o grożących karach, odwołując się do doktryny Soboru Watykańskiego I. Natomiast o. Woroniecki pokazywał wzory i zachęcał do ich naśladowania katolicką inteligencję, uprzedzając ustalenia Soboru Watykańskiego II. W każdych czasach katolicka pedagogika – jak każda inna – wymaga zarówno odwoływania się do przestróg, jak i do stosowania zachęt.

On the basis of interpretative sociology it can be said that biographies of dr. hab. Jan Ślósarz, Catholic priest, (1850–1917) and Jacek Woroniecki, O.P., (1878–1949) differ significantly, but also show similarities. The former came from a poor peasant family while the latter one had aristocratic heritage. They lived during similar social and political tensions, world wars and criminal ideologies: Bolshwvism, Communism, Stalinism, Nazism. Both were associated with Lviv and for some time were involved in education – J. Ślósarz taught in secondary schools and at the University of Lviv, while J. Woroniecki co-founded Catholic University of Lublin (Katolicki Uniwersytet Lubelski), served as its chancellor and lectured in Dominican colleges. The main books they written served as pedagogical guides for Catholics. Both formulated in them practical tips on how to behave in the most difficult everyday situations. J. Ślósarz wrote about the threatening penalties, referring to the doctrine of the First Vatican Council. Whereas Father Woroniecki set role models and encouraged Catholic intelligentsia to imitate them, anticipating the arrangements of the Second Vatican Council. Then and now Catholic pedagogy – like any other – requires warnings and encouragement.