Uczta weselna − tradycja i współczesność w parafii Rudna Wielka (diecezja rzeszowska)

Abstract

Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie zwyczajów i obrzędów uczty weselnej. Celem zaś jest ich analiza oraz zwrócenie uwagi na zanik niektórych zwyczajów i pojawienie się nowych w parafii Rudna Wielka, koło Rzeszowa. Artykuł składa się z czterech punktów. Opisano w nich przygotowania młodych do wesela, jego rozpoczęcie, zabawy weselne oraz oczepiny. Źródło opracowania stanowią informacje uzyskane metodą etnograficznych badań terenowych nad obrzędowością weselną. Badania przeprowadzono w 2011 roku w wioskach: Rudna Wielka, Rudna Mała i Pogwizdów Nowy. W XX wieku przygotowania do uczty weselnej rozpoczynały się tydzień wcześniej, zaś samo przyjęcie było u panny młodej obok domu. Obecnie młodzi planują wesele już nawet ok. roku wcześniej, odbywa się ono teraz w domu ludowym, w domu weselnym, restauracji albo hotelu. Para musi odpowiednio wcześniej zarezerwować salę, fotografa, zaprosić gości. Po ślubnej Mszy świętej, młodzi wraz z gośćmi udają się do lokalu, w którym ma odbyć się przyjęcie, witani są oni tam chlebem i solą, po czym pan młody przenosi swoją żonę przez próg. Następnie wznoszony jest toast, po czym wszyscy zasiadają do obiadu. Po skończonym posiłku nowożeńcy tańczą swój pierwszy taniec, następnie udają się na fotograficzną sesję ślubną. Przed północą organizowane są przez orkiestrę różnego rodzaju zabawy, w których uczestniczą zarówno zaproszeni goście, rodzice nowożeńców, jak również oni sami. O północy odbywają się oczepiny. Wierzono, że ci, którzy złapią krawat i welon, w niedługim czasie staną na ślubnym kobiercu. Młodzi wychodzącym gościom dziękują za przybycie, zapraszają ich na poprawiny oraz obdarowują ciastem.

The subject of this article is to present the customs and rituals of the wedding reception. The purpose of these is analysis and pay attention to the disappearance some customs and appears new in the parish of Rudna Wielka, near Rzeszow. This article consists of four points. They describe the preparation of young people for weddings, its beginning, wedding games and capping ceremony. Source of the study is based on information obtained by ethnographic field research on wedding rituals. The study was conducted in 2011 in the villages of Rudna Wielka, Rudna Mała and Pogwizdów Nowy. In the 20th century preparations for the wedding reception began a week earlier and the party was next to the house of the bride. Currently, the young are planning a wedding already a year before, now it takes place in the folk house, wedding house, restaurant or hotel. Couple must book the ballroom, photographer, invite guests in advance. After the mass, the young along with the guests go to the place where the reception is to take place, where they are welcomed with bread and salt, then the groom carries his wife over the threshold. Then is toast and everyone sit down to dinner. After the end of the meal, the newlyweds dance their first dance, then go to the wedding session. Before midnight, the orchestra organizes different types of games, which involve everyone invited guest, parents of honeymooners and themselves. At midnight the capping ceremony takes place. It was believed that those who catch a tie and veil will soon get married. Young thank the leaving guests for coming, invite them to after-party and give them a cake.