Geneza i historia urzędu dziekana

Abstract

Urząd dziekana bierze swój początek w czasach apostolskich, gdzie pomocnikami apostołów byli diakoni. Poprzez choreopiskopa, archidiakona i archiprezbitera, poprzednika obecnego dziekana, urząd ten zmieniał swój charakter od związanego z pomocą charytatywną po typowe zajęcia sądowo-kontrolne. Biskupi na przestrzeni wieków reagowali na słabości ludzkie pełniących ten urząd, zmniejszając zakres ich praw i obowiązków. Z drugiej strony rozwój Kościoła wymuszał na biskupie poszukiwanie nowych sposobów czuwania i pełnienia opieki duszpasterskiej nad powierzonymi sobie wiernymi, więc dodawano dziekanom zadań. Przełomem był Sobór Trydencki, który zlikwidował jego samodzielność i uzależnił od biskupa diecezjalnego. Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 roku ponownie powrócił do funkcji dziekana, nadając mu charakter duszpasterski, który został jeszcze bardziej podkreślony w Kodeksie Jana Pawła II z 1983 roku i dokumentach Soboru Watykańskiego II.

The Dean’s Office takes its beginning in the Apostolic era, where the Apostles’ assistants were deacons. Through a choreopioscope, Archdeacon and Archpriest, the predecessor of the present Dean, the office changed its character from charitable to charity to typical judicial-control activities. Over the centuries, the Bishops responded to the human weaknesses of the office, reducing their rights and responsibilities. On the other hand, the development of the Church forced the bishop to seek new ways of waking up and performing pastoral care over the faithful, so the dean had more tasks added. A Breakthrough was the Council of Trent, who abolished his independence and made him dependent on the diocesan bishop. The Code of Canon Law of 1917 again returned to the function of the dean, giving it a pastoral character, which was even more emphasised in the Codex John Paul II of 1983 and the documents of the second Vatican Council.