The Banda Infanta. On Gender’s Unspeakable Truth

Abstract

On gender’s unspeakable truth. The genders’ social role is arguably of prime interest to a young woman entering adult life. Calling her the Infanta, after Velasquez’ famous painting of the Spanish Princess, this article looks at the Central-African Republic, the Banda society, to analyze what is implied for a girl at her initiation ritual, given the striking use of the their term for ‘mother’ (əyi), not just to indicate the genetrix and any female, fertile and imposing creature, but also to designate owners of property, male or female, and masters or incumbents of a social position. With the mother-related social domain offering solace for patrilineal demands, and notably for the menace of witchcraft, it appears that this remarkable term presents a basic value that transcends all gender differentiations, and the rivalries they involve.

Społeczna rola płci wydaje się należeć do zasadniczych obszarów zainteresowań młodej kobiety, wchodzącej w dorosłe życie. Autor nazywa ją infantką, nawiązując do słynnego obrazu hiszpańskiej księżniczki Velasqueza. W oparciu o własne antropologiczne badania środkowoafrykańskiej społeczności Banda analizuje, co kryje się za zaskakującym użyciem pojęcia „matka” (əyi). Określa ono bowiem nie tylko rodzicielkę i każdą kobietę, istotę płodną i dużą, ale także właścicieli mienia – mężczyzn lub kobiety, a także panów lub osoby zajmujące wysoką pozycję społeczną. Sfera społeczna związana z matką niesie ukojenie w zestawieniu z wymaganiami patrylinearnymi, szczególnie wobec zagrożenia czarną magią. Jednocześnie ten znaczący termin przedstawia podstawową wartość, która przekracza wszelkie różnice i rodzące się z nich antagonizmy.