Fides ex visu. O medialnych wizualizacjach wiary

Abstract

Artykuł podejmuje temat teologicznego statusu obrazu w jego wersji elektronicznej, czyli jako ekranu. W chrześcijaństwie kwestia teologii obrazu podejmowana jest od czasów sporów ikonoklastycznych na Wschodzie (VIII–IX w.). Teologia zachodnia od X wieku, a potem na skutek Reformacji, krytycznie podchodziła do epifanijnej funkcji obrazu, która dla chrześcijaństwa wschodniego jest oczywista. Ten teologiczny dystans wobec spełniania funkcji epifanijnej dominuje w teologicznej interpretacji obrazu elektronicznego. Przyjmuje się, że obraz elektroniczny (ekran) nie jest zdolny, by transmitować misterium. Kategoria „symulakrum”, którą stosuje się w opisie obrazu elektronicznego, wskazuje na zerwanie z ikonicznym bądź mimetycznym odwzorowaniem rzeczywistości. Symulakrum imituje rzeczywistość przedstawioną, dlatego nie jest w stanie jej objawiać.

The article discusses the theological status of an image in its electronic version, i.e. as a screen. In Christianity, the theology of an image has been an issue since the iconoclastic disputes in the East (8th and 9th century). From the 10th century, and then as a result of Reformation, the Western theology approached the epiphanic function of the image, which is evident in Eastern Christianity, with criticism. This theological reserve towards an epiphanic function of an electronic image (screen) dominates the theological interpretation of it. An electronic image is assumed to be incapable of transmitting mystery. The category of “simulacrum”, used in the description of the electronic image, indicates a breakup with the iconic or mimetic representation of reality. Simulacrum only imitates the presented reality, so it is unable to perform a revelatory function.