„Via Ottoniana – Szlak św. Ottona”. Koncepcja trasy pielgrzymkowej jako forma upamiętnienia misji chrystianizacyjnej św. Ottona z Bambergu na Pomorzu (1124–1128)

Abstract

Teren Pomorza został schrystianizowany 900 lat temu w wyniku działalności misyjnej św. Ottona z Bambergu, który w tym celu podjął dwie wyprawy: w 1124 i 1128 roku. Droga, którą przemierzył biskup Otton stała się dla współczesnych mieszkańców tych terenów inspiracją do podjęcia badań i prac nad wytyczeniem „Szlaku św. Ottona”. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, czy tak zaprojektowane itinerarium spełnia formalne przesłanki, aby móc je sklasyfikować jako szlak pielgrzymkowy. Posługując się metodą analityczną, przedstawiono najpierw stan badań historycznych, na podstawie których możliwe stało się zrekonstruowanie drogi, którą w XII wieku przebył św. Otton na Pomorzu. Następnie przedstawiono kryteria, które w świetle dokumentów Kościoła muszą być spełnione, aby uznać wytyczoną trasę za szlak pielgrzymi. W dalszej części pracy ukazano miejsca, w których współcześnie pielęgnuje się pamięć o Apostole Pomorza i które mogą stanowić etapy itinerarium pielgrzymkowego. W świetle przeprowadzonych analiz wykazano, iż Szlak św. Ottona może zostać sklasyfikowany jako trasa pielgrzymkowa, wpisując się w działania duszpasterskie, które przybliżą współczesnym mieszkańcom tych ziem postać i dziedzictwo Apostoła Pomorza, inspirując ich do pogłębienia swojej tożsamości chrześcijańskiej.

The area of Pomerania was Christianized 900 years ago as a result of the missionary activity of Saint Otto of Bamberg. Otto undertook two missionary expeditions, in 1124 and 1128. The road that Bishop Otto traveled became the inspiration for the present inhabitants of these areas to undertake research and work on setting out Saint Otto’s Route. This article aims to examine whether the itinerary designed in this way fulfils the formal requirements to be classified as a pilgrimage route. In the first step, using the analytical method, the state of historical research is presented, which allows reconstruction of the route taken by Saint Otto in Pomerania in the 12th century. In the next step the criteria are specified that, in the light of Church documents, must be met to recognize the route marked as a pilgrim itinerary. The following part of the study shows places where the memory of the Apostle of Pomerania is cultivated today, and which can be stages of the pilgrimage itinerary. In the light of the analyses carried out, it was shown that the “Saint Otto’s Route” can be classified as a pilgrimage route, becoming part of pastoral activities that will bring closer the present inhabitants of these areas to the person of the Apostle of Pomerania and his heritage, inspiring them to deepen their Christian identity.