Ratzinger’s theology of the creation

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych elementów kreatologicznej myśli Josepha Ratzingera. Główną podstawę źródłową stanowi cykl katechez, które autor wygłosił w katedrze w Monachium w 1981 roku. Ratzinger podjął w nich polemikę z występującą wówczas śród teologów tendencją do traktowania prawdy o stworzeniu jako elementu mitycznego w doktrynie chrześcijańskiej. Zdaniem kardynała, główną cechą katolickiej wiary w stworzenie jest przekonanie o racjonalności stworzonego świata, obecne już w pierwszym rozdziale Księgi Rodzaju. Harmonia i porządek stworzenia ukazane przez autora biblijnego miały kontrastować z rozpowszechnionym w kulturze babilońskiej obrazem początków świata jako wyniku chaotycznej, krwawej i pełnej bólu walki bogów (tak zagadnienie protologii ujmował mezopotamski mit Enuma Elisż). Ratzinger podkreśla, że we współczesnej kulturze także należy przypominać o racjonalnej strukturze stworzenia, gdyż niejednokrotnie pojawiają się głosy jakoby świat wyłonił się z przypadku i konieczności (np. J. Monod). Rozumność stworzenia jest także elementem nauczania Ratzingera po wyborze na papieża (np. homilia podczas Mszy w Ratzybonie w trakcie pielgrzymki do Bawarii w 2006 roku). Drugą istotną cechą katolickiej kreatologii, także zawartą w opisie z Księgi Rodzaju, jest, zdaniem kardynała, sabatyczna struktura stworzenia. Ratzinger uważa, że zwieńczenie dzieła kreacji świata szabatem pokazuje, iż celem stworzenia jest oddawanie chwały Bogu, a nie doszczętna eksploatacja środowiska naturalnego, co — jak zarzucano chrześcijaństwu - miałoby wynikać z nakazu, aby czynić sobie ziemię poddaną. Podsumowując, autor artykułu zaznacza, że choć refleksje Ratzingera na temat kreatologii powstały prawie 30 lat temu, to jednak pozostająnadal aktualne, szczególnie w kontekście nadal popularnej myśli postmodernistycznej, charakteryzującej się anty-logocentryzmem i anty-racjonalizmem.