Etymologia polszczyzny jako narzędzie w procesie asocjacji homilijnej

Abstract

Homily functions in religious language as a form of speech and a text. As a consequence it interacts with general language (official and colloquial one). Keeping a balance between defence of cannons of beauty of verbal expression and comprehensibility, a homily wishes to preach kerygma and to unite the past, the present and the future of many generations of listeners. Polish etymology in its potential of evolution of vocabulary on the temporal axis may serve this communication. When used in a homily as preaching material it supports the homily association process. It suggests listeners relations between kerygma and specific lexemes that include linguistic links to Christianity embedded in the history and culture of the nation. Such etymologies may unite listeners themselves, when they become aware of a similar experience at the crossroads of Polish and faith.

Homilia funkcjonuje w języku religijnym jako forma mowy i tekstu. W konsekwencji wchodzi w interakcję z językiem ogólnym (oficjalnym i potocznym). Zachowując równowagę między obroną kanonów piękna wysłowienia a komunikatywnością, chce głosić kerygmat oraz łączyć przeszłość, teraźniejszość i przyszłość wielu pokoleń adresatów. Etymologia polszczyzny w swoim potencjale ewolucji słownictwa na osi temporalnej może służyć tej komunikacji. Użyta w homilii jako tworzywo kaznodziejskie wspomaga proces asocjacji homilijnej. Podpowiada adresatom homilii związki kerygmatu z konkretnymi leksemami zawierającymi w sobie językowe powiązania z chrześcijaństwem osadzonym w historii i kulturze narodu. Takie etymologie mogą też łączyć samych słuchaczy homilii, gdy uświadamiają im podobne doświadczenie na styku polszczyzny i wiary.