Kościół i misje w eklezjologicznej myśli kardynała A. Dullesa SJ

Abstract

W niniejszym artykule, na podstawie eklezjologicznej myśli kard. Avery'ego Dullesa, podjęto zagadnienie wiarygodności Kościoła w aspekcie jego działalności misyjnej. Po stwierdzeniu, że związek misji z wiarygodnością Kościoła polega na realizacji jego misyjnej natury i wypełnianiu jego katolickości w wymiarze przestrzennym, autor artykułu przedstawia wyróżnione przez Dullesa modele Kościoła jako kryteria weryfikujące realizację misyjnej działalności Kościoła. Dominujący od Soboru Trydenckiego do Soboru Watykańskiego II instytucjonalny model Kościoła, a także model głosiciela zostały uznane za niewystarczające dla rozwijania misji w wymiarze pełnej przestrzennej katolickości. Artykuł ukazuje kontekst kryzysu działalności misyjnej w XX wieku oraz jego przyczyny społeczno-kulturowe i teologiczne, a następnie wskazuje na eklezjologię Vaticanum II i pozostałe wyróżnione przez Dullesa modele Kościoła: sakramentalny, communio i sługi, jako odpowiedź na kryzys misji, możliwość szerszej realizacji katolickości Kościoła i jego misyjnej natury, a także punkt wyjścia dla nowego podejścia do religii i prowadzenia działalności misyjnej. Artykuł wskazuje również na obecne w dokumentach soborowych motywacje dla działalności misyjnej oraz otwarte przez Sobór nowe perspektywy dla misji. Zwraca też uwagę na znaczenie inkulturacji, która w kontekście misji została uznana za niewystarczającą, a także na możliwości prowadzenia misyjnej działalności w perspektywie ujęcia Kościołów misyjnych jako Kościołów lokalnych, związków misji z życiem społecznym oraz pogłębionego rozumienia nawrócenia i dialogu z religiami.

This article is based on Avery Cardinal Dulles’ ecclesiological thought, and shows the problem of relationship between credibility of the Church and its missionary activity. After finding that relationship between mission and credibility of the Church lies on the realization of its missionary nature and fulfilling its catholicity in the spatial dimension, author of this paper presents Dulles’ models of the Church as criteria for verifying implementation of the missionary activity of the Church. Institutional model of the Church, which has been dominating from Council of Trent to Vatican II, and herald model were deemed insufficient for fully realizing missions in spatial dimension of catholicity of the Church. The article presents also context of the crisis of missionary activity in the twentieth century and two groups of its causes (sociocultural and theological), and then points to the ecclesiology of Vaticanum II and another Dulles’ models of the Church: sacramental, communio and servant, as a response to the mission crisis, and the possibility of a wider implementation of the catholicity of the Church and its missionary nature, as well as the starting point for a new approach to religion and missionary activities. The article also points to the present in the conciliar documents motivation and new perspectives for missionary activity, and draws attention to the importance of inculturation, which in the context of the mission was deemed insufficient, and also to the possibility of conducting missionary activities in the perspective of understanding the missionary Churches as local Churches, the relationship between missions and social life, and a deeper understanding of conversion and interreligious dialogue.