Die wissenschaftstheoretische Herausforderung der Theologie durch die Postmoderne

Abstract

W klimacie ponowoczesności teologia natrafia na wyzwania, które ogniskują się wokół jej tezy o istnieniu prawdy i roszczeniu do jej poznawania. Za G. Vattimo ponowoczesność daje się scharakteryzować jako „osłabienie myślenia” i „osłabienie istnienia”. Wobec łatwej krytyki ponowoczesnego nihilizmu prowadzonej z pozycji teologicznych Vattimo podsuwa myśl, że „słabe myślenie” jest właściwe chrześcijańskiej wierze w kenozę Boga, ale też podtrzymuje przekonanie o zobowiązaniu do prawdy w procesie interpretacji. W kontekście poszukiwań G. Vattimo oraz w dyskusji z poglądami R. Rorty’ego artykuł zmierza do tezy, że religijne świadectwo, pozbawione „mocnej metafizyki”, może wyrażać swoją racjonalność przez „rozumną służbę”, która broni bliźniego przed odzierającą go z godności grą sił, wynikłą z ponowoczesnej redukcji etosu na rzecz pragmatyki.

From the perspective of postmodernity, theology encounters challenges which are centered around its argument for the existence of truth and its claim that truth is the subject of theological cognition. After G. Vattimo, postmodernity can be characterized as a ‘weak thought’ and ‘weak being’. Against the easy criticism of postmodern nihilism, staged from the site of a theological position, Vattimo suggests that ‘weak thought’ is appropriate of the Christian belief in the kenosis of God, but he also upholds the conviction of the commitment to the truth in the process of interpretation. In the context of G. Vattimo’s philosophical exploration and in analysis of the views of R. Rorty, the article seeks to claim that religious witness, devoid of ‘strong metaphysics’, can express its rationality by ‘sensible service’, which protects one’s neighbor against stripping him or her of dignity by free play of forces, resulting from postmodern reduction of ethos in favor of pragmatism.