Oblicza wspólnoty Kościoła w czasie pandemii COVID-19

Abstract

Pandemia odmieniła oblicze „wspólnoty grzeszników, potrzebujących miłości Boga” (Benedykt XVI). Papiestwo czasów koronawirusa naznaczone jest niezwykłymi gestami i znakami. Decyzja o zamknięciu świątyń dla osób wierzących była bolesnym doświadczeniem. Nie brakowało opinii krytycznych na temat pobłażliwości władz kościelnych. Zamknięcie kościołów ze względów sanitarno-epidemiologicznych wymogło wezwanie do tworzenia prawdziwych „Kościołów domowych”. Pandemia zwirtualizowała nasze życie, co konsekwentnie dotknęło wspólnoty Kościoła. Internet jako „cyfrowy kontynent” stał się współczesnym areopagiem przekazu wiary. To rodzi nowe wyzwania i zagrożenia. Wirtualizacja życia religijnego doprowadziła do powstania nowej odmiany „churchingu”, w czasie pandemii narodził się bowiem „e-churching”. Czas epidemii uruchomił we wspólnocie Kościoła różne radykalizmy. Kościół czasów pandemii to „Kościół otwartych drzwi” (Franciszek), ale też i słabość formacji stałej duchownych i katechezy świeckich, zaniedbania sfery medialnej. Oblicze wspólnoty Kościoła w skali mikro egzemplifikuje Kościół lokalny – w tym przypadku Polska Misji Katolicka we Freiburgu (wspólnota emigracyjna, wspólnota sakramentalna i „domowego Kościoła”, wspólnota słuchania i towarzyszenia, zwirtualizowana wspólnota Słowa i formacji duchowej, wspólnota „wyobraźni miłosierdzia”, wspólnota inkulturacji i „diakonii kultury”, wspólnota zaangażowana, wspólnota poszukująca sensu). Kościół popandemiczny będzie musiał zmierzyć się z nowymi wyzwaniami: zlokalizowanie między obecnością w świecie („aggiornamento”) a odświatowieniem („Entweltlichung”), prymat ewangelizacji przed sakramentalizacją, zaangażowanie się w posługę towarzyszenia i słuchania, tworzenie wspólnoty komunii („communio”) i misji („missio”), określenie tożsamości jako wspólnoty miłosierdzia w skali jednego ludzkiego serca, jak i w skali całego Kościoła.

The pandemic has changed the face of the “community of sinners in need of God’s love” (Benedict XVI). The papacy of the COVID-19 era is marked by unusual gestures and signs. The decision to close the temples to believers was a painful experience. There was no lack of critical opinions about the leniency of church authorities. The closure of the churches for sanitary and epidemiological reasons required a call for the creation of real “home churches”. The pandemic has virtualised our lives, a process that has consistently affected the community of the Church. As a “digital continent”, the Internet has become the modern Areopagus of the message of faith. This gives rise to new challenges and threats. The virtualisation of religious life has led to the emergence of a new kind of “churching”, namely, “e-churching”, an idea born during the pandemic. The time of the epidemic has triggered various radicalisms in the Church community. The Church of the pandemic is an “Open Door Church” (Francis), but there are also weaknesses in the permanent formation of clergy and secular catechesis and the neglect of the media sphere. The face of the Church community on a micro-scale is exemplified by the local church – in this case, the Polish Catholic Mission in Freiburg (community in emigration, sacramental and “home church” community, a community of listening and accompaniment, a virtualised community of Word and spiritual formation, a community of “imagination of mercy”, a community of inculturation and “diaconia of culture”, a committed community, a community in search of meaning). The post-pandemic Church will have to face new challenges, finding its place between the presence in the world (“aggiornamento”) and the “deworldisation” (“Entweltlichung”), the primacy of evangelisation before sacramentalisation, engaging in the service of accompaniment and listening, creating a community of communion and mission, defining identity as a community of mercy in one human heart, as a whole Church.