Zarys etyki buddyjskiej

Abstract

This paper offers an outline of an ethical doctrine of Buddhism. In the initial part of the text the fundamental law of dharma is presented, as well as the Four Noble Truths and the Eightfold Path leading to a final liberation from suffering. Then the crucial criteria of good and evil acts are considered, also the principal rules of moral behaviour, followed by a few remarks on Buddhist ethics as a form of consequentialism and of virtue ethics. The last part of the paper attempts to apply the fundamental ethical precepts to selected issues like nature, abortion, suicide and euthanasia.

Niniejszy artykuł przedstawia zarys nauki moralnej buddyzmu. Fundamentalnie odwołuje się ona do powszechnego prawa dharmy, a w centrum posiada naukę o tzw. czterech szlachetnych prawdach oraz siedmiorakiej ścieżce, która prowadzi do osiągnięcia nirwany. Artykuł wyjaśnia również kryteria oceny moralnej czynu, wśród których szczególne znaczenie ma motywacja i intencja sprawcy czynu oraz skutki działania z istotnym ukierunkowaniem na ostateczna wolność od cierpienia. Wyjaśnia się również, w jakim zakresie etyka buddyjska może być rozumiana jako rodzaj etyki cnót czy jako teoria konsekwencjalistyczna. W ostatniej części tekstu podane są przykłady zastosowania norm etyki buddyjskiej do takich zagadnień, jak ekologia, przerywanie ciąży, samobójstwo i eutanazja.