Spór o uposażenie diecezji katowickiej (w świetle materiałów z Watykańskiego Archiwum Sekretariatu Stanu)

Abstract

Powstanie administracji apostolskiej dla Śląska Górnego (1922) – diecezji katowickiej pociągało za sobą znaczne wydatki. Władze w Katowicach uważały, że wraz z podziałem terytorialnym diecezji wrocławskiej winno dokonać się również podziału jej majątku. Najważniejsza część „dóbr wrocławskich” znalazła się na terenie Czechosłowacji. Podział majątku kościelnego był skomplikowany, gdyż wpisywał się w szerszy problem dotyczący istnienia i roli Kościoła katolickiego na tym terenie. Ostatecznie diecezja katowicka nie doczekała się uposażenia z dóbr diecezji wrocławskiej. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sporu oraz sposobu jego rozwiązania. Poznajemy również działania głównych zainteresowanych podziałem wspomnianych dóbr, którymi byli biskup katowicki, działający w porozumieniu z rządem polskim, biskup wrocławski, rząd w Czechosłowacji, a w końcu Stolica Apostolska.

The establishment of the Apostolic Administration of Upper Silesia (1922) – Diocese of Katowice entailed significant expenses. The authorities in Katowice believed that along with the territorial division of the Wrocław (latin: Breslavia) diocese, its property should also be divided. The most important part of dobra wrocławskie (the „Wrocław properties & beneficia”) was from then on located in Czechoslovakia. The division of Church property was complicated because it was part of a broader issue regarding the existence and role of the Catholic Church in this area. Ultimately, the Katowice diocese did not receive emoluments from the goods of the Wrocław diocese. The purpose of this article is to present the dispute and how it was to be resolved. We are also familiarised with the activities of the main parties interested in the division of the aforementioned goods, which were the Bishop of Katowice acting in consultation with the Polish government, the Bishop of Wrocław, the government in Czechoslovakia, and – ultimately – the Holy See.