Bóg i wiara w słowie Cypriana Norwida

Abstract

Literatura może pełnić funkcję locus theologicus, ponieważ i ona, i teologia są zakotwiczone w misteryjnej rzeczywistości słowa. Wśród polskich autorów najlepszym tego przykładem wydaje się Cyprian Norwid – doceniany przez licznych teologów i często cytowany przez św. Jana Pawła II. Refleksje Norwida współbrzmią z nauką Soboru Watykańskiego II, tak, że bywa nazywany prekursorem współczesnej teologii. Polski poeta i myśliciel zabiera głos wobec dominującej w jego epoce sekularyzacji. Podkreśla, że świat jest Boży, a bycie człowiekiem polega na wznoszeniu się ku temu, co ponadludzkie. Zauważa, że bez odniesienia do Boga nie można odkryć prawdy o człowieku, o jego celu istnienia, zadaniach i pracy. Zwraca też uwagę na potrzebę teologicznej interpretacji dziejów, które z znacznej mierze są historią sumień. Sztuka dla Norwida nie polega na dowolnym eksperymentowaniu formą, jej celem nie jest uzyskanie poklasku publiczności. To wielkie zadanie odkrywania piękna zapisanego w stworzeniu ręką Stwórcy. Artysta spełnia je, aby ukazywać ład ducha w perspektywie piękna wieczności.

The article deals with the theological content in the poetry and prose of polish nineteenth century, late romantic writer Cyprian Norwid. Its title mentions the “words”, because Norwid was also painter and sculpturer. The poet resists to the tendencies of his epoch: secularization and loss of religious interest. His theological reflection was widely quoted by John Paul II and considered as precursory to Vatican II. Norwid points out that the world belongs to its Creator and Redeemer and without acknowledgement of this we cannot reveal the truth about our humanity. The history of nations need theological interpretation as well. It flows according to the stream of consciences, as also remarks John Paul II. Norwid criticize those trends in the art that tends only to please the audience. In his view the artist have mission to seek the beauty of the eternity, and encourage in this way to spiritual efforts and to show the eschatological sense of human life.