Die Problematik der apostolischen Sukzession im römisch-katholisch/lutherischen Dialog auf Weltebene

Abstract

Artykuł stanowi próbę przedstawienia przebiegu oraz najważniejszych osiągnięć ogólnoświatowego dialogu rzymskokatolicko-luterańskiego na temat sukcesji apostolskiej. Dla przedstawicieli obu konfesji od początku poza sporem pozostawało twierdzenie, że Kościół jest Kościołem apostolskim o ile dzięki zachowaniu sukcesji apostolskiej pozostaje w łączności z Kościołem apostołów. Zasadnicze pytanie dotyczyło formy i sposobu realizacji owej sukcesji. Już od pierwszej fazy dialogu pojęcie sukcesji apostolskiej odniesiono najpierw do apostolskiej ciągłości Kościoła jako całości dzięki nieprzerwanemu głoszeniu Ewangelii i z tej perspektywy rozpatrywano znaczenie i rolę sukcesji apostolskiej w urzędzie biskupa. Episkopalna forma sukcesji apostolskiej stanowiła istotny punkt sporu pomiędzy obiema konfesjami, począwszy od reformacji. Strona katolicka reprezentuje w tej kwestii stanowisko – które podtrzymywała stale także w czasie dialogu – według którego urząd biskupi stanowi podstawową formę urzędu kościelnego i pełny jego kształt. Tylko urząd biskupi jest urzędem kościelnym w pełnym sensie. Stąd tylko sukcesja urzędu biskupa jest realizacją sukcesji apostolskiej i podstawą zachowania apostolskiego charakteru Kościoła. Luteranie przyznali, że pod wpływem wydarzeń związanych z reformacją inaczej postrzegają oni sposób urzeczywistniania się sukcesji apostolskiej. Wyraźnie odrzucili oni rozumienie sukcesji apostolskiej w urzędzie biskupim jako gwarancji i znaku następstwa apostolskiego. Historyczne okoliczności sprawiły, że po stronie luterańskiej w większym stopniu skoncentrowano się na sukcesji nauczania, autentycznego zwiastowania Ewangelii, na wierze i na świadectwie życia apostolskiego. Zachowanie ciągłości zwiastowania Ewangelii uwarunkowane było trwaniem sukcesji prezbiterskiej, która wskutek reformacyjnych następstw wypełnia – ich zdaniem – znaczenie sukcesji episkopalnej. Luteranie wskazali też, że mimo rezygnacji z historycznego urzędu biskupa, zachowano urząd zwierzchnictwa i pastoralnego nadzoru (episkopé). Luterański urząd duchowny wypełnia zatem funkcje urzędu ustanowionego przez Jezusa Chrystusa. W najnowszym dokumencie dialogu rzymskokatolicko-luterańskiego, „Apostolskość Kościoła”, obie strony przyznały, iż mimo poczynionych wyjaśnień, kwestia sukcesji apostolskiej w urzędzie biskupa nadal zachowuje w obustronnych relacjach kontrowersyjny charakter. Dla katolików urząd biskupi stanowi istotny element sakramentalnej struktury Kościoła i nieodzowny znak sukcesji apostolskiej. Po stronie luterańskiej brak akceptacji dla konieczności urzędu biskupa jako posługi istotnej dla trwania apostolskiej ciągłości Kościoła.